Opis: |
Budynek wzniesiony w l. 1948-1949 według projektu Zygmunta Stępińskiego i Mieczysława Kuźmy, w miejscu zniszczonej w trakcie II wojny światowej kamienicy dochodowej stojącej przy ulicy i skrywającej za sobą "mniejszy" pałac Zamoyskich. Kamienica została wybudowana w l. 1843-1847 według projektu Henryka Marconiego, jako część większej inwestycji Andrzeja hr. Zamoyskiego, który nabył w 1838 r. cały kompleks nieruchomości przy ulicy Nowy Świat 67 i 69. Na tym terenie znajdowały się dawne oficyny frontowe oraz dwa pałace położone w głębi działki: starszy i większy z XVII w. pod numerem 69 (BBA) oraz młodszy i mniejszy z poł. XVIII w. pod numerem 67. Wszystkie budynki przebudował Marconi powtarzając podobny schemat: pałac z tyłu, przed nim dziedziniec, a przy ulicy wysoka kamienica.
Pałac mniejszy już wcześniej pełnił rolę obiektu z mieszkaniami na wynajem. Na początku XIX w. mieszkał tu m. in. Stanisław Staszic. Przebudowa Marconiego nadała mu formy neorenesansowe. Kamienica miała skromniejsze dekoracje, ale większą bryłę. Była wysoka na trzy piętra, a w środku trzynastoosiowej elewacji znajdował się wysoki na dwie kondygnacje przejazd bramny. W latach 30. XX w. dobudowano dwa piętra wyrównując gabaryt kamienicy z sąsiednim Domem Interesów Zamoyskiego (BBA). W okresie międzywojennym pałac i kamienica były siedzibą Komendy Głównej Policji Państwowej. Oba budynki zostały zniszczone jeszcze podczas walk we wrześniu 1939 r. i całkowicie rozebrane w trakcie okupacji niemieckiej.
Po wojnie nie odbudowano pałacu w głębi działki, natomiast kamienica otrzymała formę nawiązującą do klasycyzmu. Główne wejście od strony Nowego Światu dekorują dwie kolumny toskańskie podtrzymujące niewielki portyk wgłębny, natomiast w ścianie od ul. Świętokrzyskiej znajduje się dwukondygnacyjna galeria z dwiema kolumnami jońskimi.
Obecnie w kamienicy znajdują się instytuty Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych oraz Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji.
Źródła - Zieliński, J. Atlas Dawnej Architektury ulic i placów Warszawy, tom 14, Warszawa 2008
- Zieliński,J. Ulica Nowy Świat, Warszawa 1998
- https://www.warszawa1939.pl/
4. Archiwum Państwowe w Warszawie, Referat Gabarytów
- Rejestr zabytków https://mapy.zabytek.gov.pl/nid/
Oprac. dr Krzysztof Mordyński, Muzeum UW
|