Prawo instytucjonalne i prawo stosunków zewnętrznych UE

obowiązkowe

Prawo instytucji europejskich dotyczy kompetencji i zasad funkcjonowania Unii Europejskiej i jej organów. Przedmiot pomyślany jest jako uzupełnienie dla przedmiotów nauczanych na studiach licencjackich, adresowany głównie do osób, które nie miały dotąd kontaktu z przedmiotami prawniczymi w zakresie prawa unijnego. Z kolei prawo stosunków zewnętrznych ma na celu przedstawienie prawnych aspektów pozycji UE w stosunkach międzynarodowych oraz rozwiązań prawa unijnego umożliwiających funkcjonowanie UE we współczesnym świecie.

Prawo instytucjonalne poświęcone będzie kilku grupom zagadnień, tworzącym prawne ramy funkcjonowania Unii. Pierwsze z nich to charakter prawny UE oraz Unia jako organizacja ponadnarodowa. Kolejne to: aksjologia UE (zgodnie z art.2 TUE) oraz zasady prawa unijnego: zasada demokratycznej formy rządu i praworządności, zasada pomocniczości (subsydiarności), zasada proporcjonalności, zasada równowagi instytucjonalnej, zasada niedyskryminacji, zasada wzajemnego zaufania. Następnie przedstawione zostaną zasady funkcjonalne, określające miejsce i sposób działania prawa unijnego w prawie wewnętrznym państw członkowskich: zasada bezpośredniego obowiązywania i bezpośredniego skutku, zasada prymatu prawa unijnego, z uwzględnieniem rozwiązań unijnych i wypracowanych w prawie konstytucyjnym i orzecznictwie sądowym państw członkowskich. Kolejna grupa zagadnień to źródła prawa unijnego, w tym prawa pierwotnego, zaś w zakresie prawa wtórnego: rozporządzenia, dyrektywy (wraz z zasadami implementacji do prawa krajowego) i decyzje. Następnie omówione zostanie funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, w tym kompetencje Trybunału Sprawiedliwości i innych sądów unijnych. Ostatnia część poświęcona będzie ochronie praw podstawowych w UE oraz stosowaniu Europejskiej konwencji praw człowieka w UE. Wszystkie te elementy zostaną przedstawione przy szerokim uwzględnieniu orzecznictwa sądów unijnych. Ostatnia część zajęć będzie poświęcona prawu stosunków zewnętrznych: pozycji UE jako organizacji międzynarodowej, związaniu Unii powszechnym prawem międzynarodowym, kompetencji wyraźnej i dorozumianej do zawierania umów międzynarodowych, miejscu prawa międzynarodowego w systemie prawny, Unii i państw członkowskich.

Barcz, Wyrozumska, Górka: Instytucje i prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2020

Kenig-Witkowska, Ostrihansky, Łazowski, Prawo instuytucjonalne UE, Warszawa 2017

Oppermann?Classen/Nettesheim, Europarecht, Muenchen 2018

Steiner&Woods, EU Law, Oxford 2017

Czapliński, Rozwój prawa UE w orzecznictwie sądów europejskich, wersja elektroniczna (w redakcji), Warszawa 2020

Na zakończenie kursu przewiduje się egzamin pisemny w formie pytań otwartych lub testu, forma do uzgodnienia ze studentami

obowiązkowe

Prawo instytucji europejskich dotyczy kompetencji i zasad funkcjonowania Unii Europejskiej i jej organów. Przedmiot pomyślany jest jako uzupełnienie dla przedmiotów nauczanych na studiach licencjackich, adresowany głównie do osób, które nie miały dotąd kontaktu z przedmiotami prawniczymi w zakresie prawa unijnego. Z kolei prawo stosunków zewnętrznych ma na celu przedstawienie prawnych aspektów pozycji UE w stosunkach międzynarodowych oraz rozwiązań prawa unijnego umożliwiających funkcjonowanie UE we współczesnym świecie.

Prawo instytucjonalne poświęcone będzie kilku grupom zagadnień, tworzącym prawne ramy funkcjonowania Unii. Pierwsze z nich to charakter prawny UE oraz Unia jako organizacja ponadnarodowa. Kolejne to: aksjologia UE (zgodnie z art.2 TUE) oraz zasady prawa unijnego: zasada demokratycznej formy rządu i praworządności, zasada pomocniczości (subsydiarności), zasada proporcjonalności, zasada równowagi instytucjonalnej, zasada niedyskryminacji, zasada wzajemnego zaufania. Następnie przedstawione zostaną zasady funkcjonalne, określające miejsce i sposób działania prawa unijnego w prawie wewnętrznym państw członkowskich: zasada bezpośredniego obowiązywania i bezpośredniego skutku, zasada prymatu prawa unijnego, z uwzględnieniem rozwiązań unijnych i wypracowanych w prawie konstytucyjnym i orzecznictwie sądowym państw członkowskich. Kolejna grupa zagadnień to źródła prawa unijnego, w tym prawa pierwotnego, zaś w zakresie prawa wtórnego: rozporządzenia, dyrektywy (wraz z zasadami implementacji do prawa krajowego) i decyzje. Następnie omówione zostanie funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, w tym kompetencje Trybunału Sprawiedliwości i innych sądów unijnych. Ostatnia część poświęcona będzie ochronie praw podstawowych w UE oraz stosowaniu Europejskiej konwencji praw człowieka w UE. Wszystkie te elementy zostaną przedstawione przy szerokim uwzględnieniu orzecznictwa sądów unijnych. Ostatnia część zajęć będzie poświęcona prawu stosunków zewnętrznych: pozycji UE jako organizacji międzynarodowej, związaniu Unii powszechnym prawem międzynarodowym, kompetencji wyraźnej i dorozumianej do zawierania umów międzynarodowych, miejscu prawa międzynarodowego w systemie prawny, Unii i państw członkowskich.

Barcz, Wyrozumska, Górka: Instytucje i prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2020

Kenig-Witkowska, Ostrihansky, Łazowski, Prawo instuytucjonalne UE, Warszawa 2017

Oppermann?Classen/Nettesheim, Europarecht, Muenchen 2018

Steiner&Woods, EU Law, Oxford 2017

Czapliński, Rozwój prawa UE w orzecznictwie sądów europejskich, wersja elektroniczna (w redakcji), Warszawa 2020

Na zakończenie kursu przewiduje się egzamin pisemny w formie pytań otwartych lub testu, forma do uzgodnienia ze studentami