Podstawy translatoryki migowej

obowiązkowe

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami translatoryki migowej. Temat tłumaczenia języka migowego będzie omawiany w szerszym kontekście tłumaczenia jako komunikacji oraz tłumaczenia ustnego z jednoczesnym uwzględnieniem specyfiki przekładu języków wizualno-przestrzennych.

w sali

Studenci będą mieli możliwość poszerzenia swojej wiedzy na temat roli tłumacza, jej wymiaru etycznego i zawodowego, ewolucji w czasie i różnych aspektów w poszczególnych środowiskach tłumaczenia. W ramach zajęć poruszony zostanie również problem jakości w przekładzie oraz nowego kierunku, jakim jest tłumaczenie wykonywane przez głuchych tłumaczy. W programie przedmiotu nie zabraknie miejsca na omówienie sytuacji tłumaczenia języka migowego w Polsce i na świecie.

Przedmiot będzie realizowany w postaci serii wykładów obejmujących następujące tematy:

1. Tłumaczenie jako rodzaj komunikacji

2. Tłumaczenie języka migowego jako tłumaczenie ustne

3. Terminologia translatoryczna

4. Teoria tłumaczenia

5. Głusi jako odbiorcy tłumaczenia

6. Profesjonalizacja zawodu tłumacza języka migowego

7. Rola tłumacza

8. Środowiska tłumaczenia

9. Głusi tłumacze

10. Jakość w tłumaczeniu

11. Tłumaczenie języka migowego w Polsce i na świecie

Szczegółowe zagadnienia omawiane na zajęciach:

1. Tłumaczenie jako rodzaj komunikacji

- komunikacja międzykulturowa

- komunikacja jedno- a dwujęzyczna

- triada komunikacyjna

- tłumacz jako pośrednik językowo-komunikacyjny

2. Tłumaczenie języka migowego jako tłumaczenie ustne

- typologie tłumaczeń

- podobieństwa i różnice w tłumaczeniu ustnym i migowym

- kompetencje tłumacza

3. Terminologia translatoryczna

- podstawowe terminy i pojęcia z zakresu przekładu

- rodzaje, tryby i style tłumaczenia

- strategie i techniki tłumaczenia

4. Teoria tłumaczenia

- modele tłumaczenia

- współczesne teorie tłumaczenia

- rodzaje ekwiwalencji

5. Głusi jako odbiorcy tłumaczenia

- zróżnicowanie komunikacyjne środowiska osób głuchych

- różnorodność potrzeb dotyczących tłumaczenia

- marginalizacja, stygmatyzacja, paternalizm i audyzm w tłumaczeniu

6. Profesjonalizacja zawodu tłumacza języka migowego

- modele procesu profesjonalizacji

- etyka i standardy zawodowe

7. Rola tłumacza

- modele ról tłumacza

- specyfika roli tłumacza języka migowego

- współpraca komunikacyjna z tłumaczem

8. Środowiska tłumaczenia

- środowiska tłumaczenia dialogowego i monologowego

- wymagania wobec tłumacza i ograniczenia w poszczególnych środowiskach

- team-interpreting

9. Głusi tłumacze

- tło historyczne

- sytuacja komunikacyjna a rola głuchego tłumacza

- współpraca ze słyszącymi tłumaczami

10. Jakość w tłumaczeniu

- formalne wyznaczniki jakości

- samoocena i autorefleksja tłumacza

- informacja zwrotna o tłumaczeniu

11. Tłumaczenie języka migowego w Polsce i na świecie

- środowisko tłumaczy PJM

- edukacja i organizacje zawodowe tłumaczy języków migowych na świecie

- kierunki badań w zakresie tłumaczenia języka migowego

- designated interpreters/feeding interpreters

Bar-Tzur, D. (1999) „Integrating the interpreting service models” http://www.theinterpretersfriend.com/misc/models.html

Boulderault, P. (2005) „Deaf interpreters” [w:] Janzen, T. Topics in Signed Language Interpreting, Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins

Cokely, D. (1992) Interpretation: A sociolinguistic model, Burtonsville, MD: Linstok Press;

Cokely, D. (2005a) “Shifting positionality: A critical examination of the turning point in the relationship of interpreters and the deaf community” [w:] Marschark, M., Peterson, R., Winston, E. (red.) Sign language interpreting and interpreter education, New York: Oxford University Press, 208-234;

Dąbska-Prokop, U. (red.) (2000) Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa: Educator

Fant, L. (1990) Silver threads. A Personal Look at the First Twenty-five Years of the Registry of Interpreters for the Deaf, Silver Spring, MD: RID Publications;

Frishberg, N. (1990) Interpreting: An Introduction, Silver Spring: RID Publications

Gile, D. (1995) Basic concepts and models for interpreter and translator training, Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company

Humphrey, J. H., Alcorn, B. J. (2001) So You Want to Be an Interpreter? An Introduction to Sign Language Interpreting. Amarillo, Texas: H & H Publishers

Kalata-Zawłocka, A. (2003) „Tłumacz w świecie ciszy – wokół zagadnień dotyczących tłumaczenia migowego”, Lingua Legis, Nr 11, str.19-30

Kellet-Bidoli, C.J., (2001) „Spoken-language and signed-language interpretation. Are they really so different? W: Garzone, G., Viezzi, M. (red.) Interpreting in the 21st Century: Challenges and opportunities, John Benjamins

Kielar, B. (2003) Zarys translatoryki, Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych UW

Mason, I. (2001) (red.) Triadic Exchanges: Studies in Dialogue Interpreting, Manchester: St. Jerome Publishing;

McIntire, M., Sanderson, G. (1995) „Who’s in charge here?: Perceptions of empowerment and role in the interpreting setting” http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.493.9603&rep=rep1&type=pdf

Metzger, M. (1999) Sign Language Interpreting. Deconstructing the Myth of Neutrality, Washington, D.C.: Gallaudet University Press;

Mindess, A. (1999) Reading Between the Signs. Intercultural Communication for Sign Language Interpreters, Yarmouth, Maine: Intercultural Press;

Napier, J. (2005) Sign language interpreting. Linguistic coping strategies. Coleford, England: Douglas McLean

Pöchhacker, F. (2004) Introducing Interpreting Studies, London and New York: Routledge

Stewart, D. A., Schein, J. D., Cartwright, B. E. (1998) Sign Language Interpreting: Exploring its Art and Science. Allyn and Bacon.

Tomaszkiewicz, T. (2004) Terminologia tłumaczenia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM

Tryuk, M. (2007) Przekład ustny konferencyjny, Warszawa: PWN

Tryuk, M. (2007) Przekład ustny konferencyjny, Warszawa: PWN

Tseng, J. (1992) Interpreting as an Emerging Profession in Taiwan – A Sociological Model., niepublikowana praca magisterska, Fu Jen Catholic University, Taiwan [w:] Mikkelson, H., „The Professionalisation of Community Interpreting”, http://www.acebo.com/papers/PROFSLZN.HTM

Wadensjö, C. (1992) Interpreting as interaction: On dialogue-interpreting in immigration hearings and medical encounters, Linköping University;

Witter-Merithew, A.(1999) “From Benevolent Care-Taker to Ally: The Evolving Role of Sign Language Interpreters in the United States of America”, Gebärdensprachdolmetschen Theorie & Praxis No. 4, 55-64;

WIEDZA

Student:

- zna podstawową terminologię z zakresu translatoryki ogólnej i migowej

- zna podstawy teorii przekładu

- posiada podstawową wiedzę dotyczącą procesu przekładu ustnego

- ma uporządkowaną wiedzę ogólną z zakresu rodzajów, typów i trybów przekładu, np. przekład ustny/pisemny, konferencyjny/środowiskowy, symultaniczny/konsekutywny/ a vista

- zna podstawowe zagadnienia dotyczące warsztatu tłumacza, np. strategie i techniki tłumaczenia, praca w teamie

- zna i rozumie pojęcie roli tłumacza oraz zasad etyki tłumaczenia i standardów zawodowych tłumacza

UMIEJĘTNOŚCI:

Student:

- potrafi zidentyfikować różne modele tłumaczenia i teoretyczne podejścia do przekładu

- rozumie specyfikę poszczególnych środowisk tłumaczenia

- potrafi rozpoznać rolę tłumacza w określonym środowisku i sytuacji komunikacyjnej

- potrafi wskazać elementy oceny jakości przekładu ustnego/migowego

- rozumie zasady komunikacji za pośrednictwem tłumacza

- potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu przekładu

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

Student:

- rozumie znaczenie tłumaczenia w komunikacji osób Głuchych i słyszących

- potrafi identyfikować problemy związane z wykonywaniem tłumaczenia języka migowego

- rozumie potrzebę kształcenia ustawicznego, rozwoju osobistego i zawodowego

- jest świadomy społecznego znaczenia swojej wiedzy

Kryteria oceniania:

- obowiązkowa obecność na zajęciach

- aktywne uczestnictwo w zajęciach

- systematyczne przygotowywanie zadanego materiału

Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin pisemny