Metody badań terenowych
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3002-2SZS-MBT |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.7
|
Nazwa przedmiotu: | Metody badań terenowych |
Jednostka: | Instytut Kultury Polskiej |
Grupy: |
Przedmioty dla kierunku Sztuki społeczne, IKP |
Punkty ECTS i inne: |
3.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Celem warsztatu jest zdobycie przez studentów wiedzy i praktycznych umiejętności prowadzenia badań terenowych i diagnozy lokalnej. Warsztat obejmuje uporządkowanie wiedzy o zróżnicowanych metodach badawczych, poczynając od podstawowego rozróżnienia na metody ilościowe i jakościowe, poprzez różnorodne metodologie jakościowe, ze szczególnym uwzględnieniem badań zaangażowanych, aktywizujących, opartych na współpracy, wykorzystujących sztukę. |
Pełny opis: |
Zajęcia mają zapoznać studentów ze specyfiką jakościowych badań terenowych, głównymi metodami badawczymi, problemami etycznymi, a także z możliwościami wykorzystania takich badań w pracy animatora/animatorki kultury. Omawiane będą następujące zagadnienia: Jakościowe v. ilościowe: Główne założenia obu podejść, adekwatność metody do celu badań, łączenie obu typów badań, dobór próby, wiarygodność wyników Planowanie badań: Dobór metody badań, dobór terenu, teren „bliski” v. „daleki”, obcość w badaniach terenowych, uwarunkowania przestrzenne, etnografia wielostanowiskowa, kontekst lokalny, aspekty prawne prowadzenia badań Wywiad: Typy wywiadów (standaryzowany/niestandaryzowany, strukturyzowany/niestrukturyzowany, swobodny ukierunkowany, narracyjny, biograficzny, metoda Schütze’go), style prowadzenia wywiadu, relacje badacz-badany. Wywiad grupowy, fokus, panel: Metody pracy z kilkoma rozmówcami, wpływ i konformizm, etnograf jako moderator lub świadek. Obserwacja: Obserwacja uczestnicząca i nieuczestnicząca (etnograf-współtwórca, etnograf-uczestnik, etnograf-świadek), jawnie v. niejawnie, teren obcy a teren własny, „obserwacja wywołana” (shadowing, wykorzystanie eksperta), wywiad a obserwacja Eksperyment etnograficzny: Etnometodologia, eksperyment w rozumieniu Garfinkla, performans w służbie etnografii, projekt animacyjny/artystyczny/społeczny a badania terenowe, eksperyment w Internecie. Emocje i doświadczenie: Badacz jako narzędzie badawcze, nieprzezroczysta etnografia – nieprzezroczysty badacz, emocje w procesie badawczym, subiektywizm, racjonalne v. irracjonalne, autoetnografia. Badania przestrzeni: Metoda flaneura, etnograficzna obserwacja przestrzeni, shadowing w badaniach przestrzeni, spacer ekspercki, wyjście poza okulocentryzm (badania fono- i osmosfery), antropologia codzienności. Utrwalanie wyników: Sporządzanie notatek terenowych, nagrywanie wywiadów (audio i wideo), notatki podczas wywiadu, dokumentacja fotograficzna i fonograficzna, plany sytuacyjne, mapowanie wyników. Źródła zastane, badanie dokumentów osobistych: Źródła wywołane v. źródła zastane, „klasyczne” dokumenty osobiste (podejście Floriana Znanieckiego), źródła zastane w dobie internetu. Triangulacja wyników: Elementy teorii ugruntowanej, rozszerzenie grupy badanej, rozszerzenie metod badawczych, rozszerzenie terenu badań, zestawianie wyników, problem weryfikacji w badaniach terenowych. Etyka w badaniach terenowych: Etyczne uwarunkowania doboru tematu badań, etyka stosowanych metod badawczych, jawne v. niejawne, świadoma zgoda, prezentacja wyników badań, ochrona źródeł informacji i RODO, „pakt terenowy” i jego konsekwencje. Władza w badaniach terenowych: Wpływ i efekt ankieterski, sytuacje „przemocowe”, płeć w terenie, etnografia partycypacyjna – badany jako współbadacz, „paraetnografia”. Wykorzystanie/prezentacja wyników badań: Naukowe wykorzystanie wyników, artystyczne przetworzenia, konsultacje społeczne, projekt z badanymi, prezentacja – ewaluacja. Badania terenowe a praktyka animatora/animatorki: Diagnoza potrzeb i oczekiwań, „oswajanie” terenu, poszukiwanie sojuszników, artystyczne przetworzenia wyników, etnografia partycypacyjna. Prowadząca: dr hab. Zuzanna Grębecka – antropolożka kultury, etnolożka, adiunkt w Zakładzie Antropologii Słowa w IKP UW. Zajmuje się przede wszystkim antropologią komunizmu i postkomunizmu, a także antropologią zmysłów, interesuje się też metodologią badań terenowych. W latach 2010-2017 prowadziła badania etnograficzne w Legnicy, poświęcone pamięci o stacjonowaniu w tym mieście w latach 1945–1993 Armii Radzieckiej i radzieckiej cywilnej służby pomocniczej, a w latach 1996–2007 eksploracje terenowe na północno- zachodniej Białorusi i we wschodniej Polsce na temat współczesnej magii ludowej. Opublikowała monografie Obcy w mieście. Żołnierze radzieccy w pamięci, doświadczeniu i opowieści legniczan (2017), Mówiono „druga Moskwa”. Wspomnienia legniczan o stacjonowaniu wojsk radzieckich w latach 1945-1993. Źródła etnograficzne (2015; wraz z Jędrzejem Bursztą), Słowo magiczne poddane technologii. Magia ludowa w praktykach postsowieckiej kultury popularnej (2007). |
Literatura: |
Earl R. Babbie, Podstawy badań społecznych, Warszawa 2008; Badania jakościowe, t. 1: Podejścia i teorie, t. 2. Metody i narzędzia, red. D. Jemielniak, Warszawa 2012; Uwe Flick, Jakość w badaniach jakościowych, Warszawa 2011; Martyn Hammersley, Paul Atkinson, Metody badań terenowych, Poznań 2009; Steinar Kvale, Prowadzenie wywiadów, Warszawa 2010; Krystyna Lutyńska, Surveye w Polsce, Warszawa 1993; Metody badań jakościowych, red. N.K. Denzin, Y.S. Lincoln, t. 1 i 2, Warszawa 2014; David Silverman, Prowadzenie badań jakościowych, Warszawa 2008. |
Efekty uczenia się: |
Po zajęciach student/ka: zna i rozumie swoistość nauk o kulturze, subdyscypliny tych nauk i ich związki z praktykami artystycznymi i naukami społecznymi zna i rozumie różnorodne praktyki partycypacyjne, zróżnicowane pod względem miejsca i czasu realizacji, uczestników oraz metod; zna i rozumie najważniejsze problemy współczesnej humanistyki i kultury najnowszej zna i rozumie zasady zarządzania własnością intelektualną; zna i rozumie konieczność dbałości o więzi społeczne i społeczności lokalne. potrafi interpretować współczesne i nowe zjawiska życia społecznego za pomocą narzędzi antropologicznych; potrafi stosować narzędzia popularyzacji zdobytej wiedzy; potrafi samodzielnie zaplanować i przeprowadzić pogłębione badanie wybranego aspektu rzeczywistości, dobierając odpowiednią metodologię i zaprezentować jego wyniki z uwzględnieniem złożoności kulturowego kontekstu; potrafi wykorzystywać metodologię badawczą oraz narzędzia (także cyfrowe) nauk humanistycznych i praktyk kulturowych oraz prezentować i syntetyzować uzyskane tymi metodami dane; dostosować istniejące lub stworzyć nowe narzędzia badawcze i metody działania dla własnych celów; potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę by formułować i testować hipotezy z zakresu działania w kulturze; potrafi zabierać głos w dyskusji wobec różnorodnych odbiorców, mówiąc zrozumiale i poprawnie; samodzielnie poprowadzić dyskusję publiczną; potrafi inicjować i prowadzić prace zespołowe; współdziałać w zespole z innymi osobami; prowadzić zespół; organizować pracę indywidualną i zespołową; potrafi ciągle dokształcać się i rozwijać intelektualnie oraz zawodowo; ukierunkowywać innych w tym zakresie. jest gotów/gotowa do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i umiejętności; jest gotów/gotowa do przyjęcia postawy szacunku i ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów; jest gotów/gotowa do zaangażowania w dialog społeczny i międzykulturowy ze zrozumieniem i empatią; upowszechniania postawy tolerancji wobec kulturowej odmienności; jest gotów/gotowa do zaangażowania się w prace zespołowe ze świadomością wagi wspólnego działania i etyczną odpowiedzialnością; działania na rzecz przestrzegania zasad etyki zawodowej; jest gotów/gotowa do dążenia do upowszechniania i otwartości zasobów wiedzy i umiejętności; jest gotów/gotowa do wykazywania troski o dziedzictwo kulturowe i świadomości jego znaczenia dla życia społecznego; aktywnego działania na rzecz jego zachowania; jest gotów/gotowa do planowania i uzasadniania swoich działań badawczych i społecznych – kierując się stworzoną na podstawie posiadanej wiedzy wizją świata społecznego. |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocena aktywności na zajęciach, prac domowych, w tym projekt badań bazujących na co najmniej trzech metodach badawczych. Podstawowym warunkiem zaliczenia semestru jest uczestniczenie w zajęciach: osoba studiująca ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze. Osoba mająca od trzech do pięciu nieobecności w semestrze musi zaliczyć je w sposób określony przez osobę prowadzącą zajęcia. Nieobecność na więcej niż pięciu zajęciach skutkuje niedopuszczeniem do zaliczenia zajęć. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN CW
CW
WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Marlena Bazyl, Konrad Napierski, Katarzyna Pasiak | |
Prowadzący grup: | Konrad Napierski, Katarzyna Pasiak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (zakończony)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Przejdź do planu
PN CW
CW
WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Marlena Bazyl, Konrad Napierski, Katarzyna Pasiak | |
Prowadzący grup: | Konrad Napierski, Katarzyna Pasiak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet DEMO.