Metody badań wizualnych I

fakultatywne

UWAGA: zajęcia przeznaczone są dla osób realizujących program specjalizacji "Kultura wizualna" na studiach drugiego stopnia! Wyłącznie jeśli zostaną wolne miejsca w grupie, możliwe będzie dopisanie dodatkowych osób po zamknięciu rejestracji w USOSie.

W trakcie zajęć czytane i omawiane są także teksty po angielsku (poziom B2+).

w sali

Przedmiot jest elementem ścieżki kształcenia specjalizacji "Kultura wizualna". Przedmiot jest przeznaczony dla I roku specjalizacji.

Celem zajęć będzie rozpoznanie metodologicznych dyskusji we współczesnych interdyscyplinarnych badaniach wizualnych, ze szczególnym uwzględnieniem perspektyw studiów nad kulturą wizualną. Krytyczny przegląd metod badań wizualnych ma zbudować świadomość i czujność na wykorzystywane języki, ujęcia i wybierane tematy u osób studiujących przygotowujących się do pisania pracy magisterskiej.

Podczas zajęć omówimy główne kategorie współczesnych badań nad kulturą wizualną - m.in. obraz/wyobrażenie; praktyki widzenia; wizualność; zwrot obrazowy; reżim skopiczny; media wizualne - oraz porozmawiamy o napięciach wewnątrz dyscypliny i wyzwaniach stojących przed współczesnymi badaczkami/badaczami kultury wizualnej. Zajęcia będą podzielone na bloki metodologiczne, na każdy blok poświęcimy 2-3 zajęcia.

I. Visual culture studies / studia nad kulturą wizualną

II. Badania historii kultury wizualnej

III. Semiotyka

IV. Psychoanaliza

V. Badania mediów najnowszych

Pełna lista lektur zostanie przedstawiona na początku semestru. W trakcie zajęć czytane i omawiane są także teksty po angielsku (poziom B2+), w ich ramach studenci poznają anglojęzyczne terminy i teorie.

Przykładowa literatura:

#W.J.T. Mitchell, Pokazać widzenie, w: tegoż, Czego chcą obrazy? Pragnienia przedstawień, życia i miłości obrazów, przeł. Ł. Zaremba, Warszawa 2013.

#W.J.T. Mitchell, Four Fundamental Concepts of Image Science, w: tegoż, Image Science, Chicago 2015.

#Nicholas Mirzoeff, The Right to Look, or How to Think with and Against Visuality, w: tegoż, The Right to Look. A Counterhistory of Visuality, Durham, NC 2011.

#Hito Steyerl, W obronie nędznego obrazu, przeł. Ł. Zaremba, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2013, nr 3.

#Martin Jay, Scopic Regimes of Modernity, w: Vision and Visuality, red. H. Foster, Seattle 1988.

#Jonathan Crary, Zawieszenia percepcji. Uwaga, spektakl i kultura nowoczesna, przeł. I. Kurz, Ł. Zaremba, Warszawa 2009. (fragmenty)

#Roland Barthes, Retoryka obrazu, przeł. Z. Kruszyński, w: Ut pictura poesis, red. M. Skwara, S. Wysłouch, Gdańsk 2006.

#Jacques Rancière, Estetyka jako polityka, przeł. J. Kutyła, P. Mościcki, Warszawa 2007. (fragmenty)

#Gilian Rose, Psychoanaliza. Kultura wizualna, przyjemność wzrokowa i wizualne zerwanie, w: tejże, Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością, Warszawa 2010, s. 135–173.

#Todd McGowan, Realne Spojrzenie. Teoria filmu po Lacanie, przeł. K. Mikurda, Warszawa 2008, fragmenty.

Wiedza

Osoba biorąca udział w zajęciach zna i rozumie:

- metodologię badań nad kulturą wizualną i jej powiązań z innymi teoriami obrazu i mediów (historia sztuki, filmoznawstwo, medioznawstwo, historia i teoria fotografii)

- historyczny rozwój studiów nad kulturą wizualną oraz wyzwania metodologiczne związane z intensywnym rozwojem praktyk kultury cyfrowej

- w stopniu pogłębionym współczesne teorie kultury wizualnej i związanych z nimi praktyk kulturowych

Umiejętności

Osoba biorąca udział w zajęciach potrafi:

- wykorzystywać narzędzia studiów nad kulturą wizualną do analizy wybranych obrazów i praktyk wizualnych

- uważnie i ze zrozumieniem przeczytać teksty naukowe prezentujące wywód teoretyczny i zastosować poznaną teorię do własnych badań

Kompetencje społeczne

Osoba studiująca jest gotowa do:

- prowadzenia refleksji nad rolą obrazów i wizualności w życiu społecznym

- samodzielnego czytania tekstów naukowych i zrozumienia różnorodności metodologii badawczych

1. Podstawowym warunkiem zaliczenia każdego semestru jest uczestniczenie w zajęciach. Nieobecności należy usprawiedliwiać u osoby prowadzącej. Osoba studiująca ma prawo do dwóch usprawiedliwionych lub nieusprawiedliwionych nieobecności w każdym semestrze. Osoba mająca od trzech do pięciu nieobecności w semestrze musi nadrobić je w sposób określony przez osobę prowadzącą. Nieobecności (nawet usprawiedliwione!) na więcej niż pięciu zajęciach (30%) w semestrze skutkują niedopuszczeniem do zaliczenia tego semestru, a w konsekwencji niezaliczeniem całych zajęć. Jedynie osoby z przyznaną Indywidualną Organizacją Studiów w oparciu o opinię BON mogą mieć zwiększony limit nieobecności, jednak nie więcej niż do 50% w każdym semestrze.

2. Ocena na zaliczenie zostanie wystawiona na podstawie aktywności na zajęciach w postaci zabierania głosu w dyskusji lub uczestniczenia w dyskusji w grupach (20%), wygłoszenia referatu wprowadzającego do zajęć (20%) oraz przygotowania recenzji naukowej z publikacji z zakresu studiów nad kultura wizualną z listy przygotowanej przez prowadzącą (60%).

3.Szacunkowy nakład pracy osoby studiującej: 4 ECTS (120h) - udział w zajęciach 30h (1 ECTS), przygotowanie do zajęć 30h (1 ECTS), przygotowanie referatu wprowadzającego do jednych zajęć 30h (1 ECTS), przygotowanie recenzji naukowej na zaliczenie zajęć 30h (1 ECTS).

4. Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w prezentacjach określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną pisaną, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do korekty i redakcji tekstów, a także generowania tekstu i slajdów.