Współczesne problemy metodologiczne w antropologii

obowiązkowe

Celem zajęć jest nabycie przez studentów samoświadomości badawczej i pisarskiej w dziedzinie antropologii kulturowej. W ramach konwersatorium będziemy starali się pokazać sposoby budowania wiedzy antropologicznej i sposoby jej opisywania; będziemy też starali się pokazać strategie budowania jawnej i niejawnej obecności autora w tekście, a także odsłaniać konteksty tworzonej przez niego wiedzy i jej historyczne uwikłania.

Tematyka zajęć:

Opis etnologiczny: od doświadczenia terenowego do tekstu etnologicznego

Wiedza pre-refleksyjna, wiedza i doświadczenie - etnografia przed-tekstowa

Współczesne redefinicje "terenu" w antropologii

Antropologia jako krytyka kulturowa: uwikłania poznawcze

Antropologia refleksywna; dialogiczność w antropologii

Najnowsze dyrektywy antropologii zaangażowanej/wielostanowiskowej

Antropologia kultury materialnej

Zwrot ontologiczny w antropologii

Antropologia performatywna i badania w działaniu

Problemy etyczne w antropologii

Pogranicza antropologii i sztuki współczesnej: nowe pole metodologiczne

Dyskusja: antropologia jako zestaw narzędzi?

1. Rzeczywistość poznawana (środek ciężkości poznania antropologicznego)

M. Szpakowska, Wstęp. O rezygnacji i niepewności, [w:] Chcieć i mieć, Warszawa 2003

etnologów w Polsce, Wrocław 2006.

J. Clifford, O autorytecie etnograficznym., [w:] tegoż, Kłopoty z kulturą. Warszawa 2000

2 i 3. Etnograficzna wiedza przed-tekstowa

F. Znaniecki, Wychowanie a refleksja pedagogiczna („Współczynnik Humanistyczny”) [w:] Socjologia wychowania, tegoż, Warszawa 1973.

H. Coenen, Cielesność a życie społeczne [w:] Socjologia i fenomenologia, red. Z. Krasnodębski, Warszawa 1989.

T. Csordas, Introduction: The Body as Representation an Being-in-the World [w:] red. T. Csordas, Embodiment and Experience. The Existential Ground of Culture and Self, Cambridge 2001;

J. K. Samudra, Memory in our Body: Thick Participation and the Translation of Kinesthetic Experience, in “American Ethnologist”, 2008, no. 35 (4), p. 665-681.

4. Refleksywne budowanie doświadczenia kulturowego: wiedza dyskursywna i wiedza poza-dyskursywna

K. Hastrup, O ugruntowywaniu się światów. Empiryczne podstawy etnografii [w:] red. M. Kempny, E. Nowicka, Badanie kultury, t.2, Warszawa 2006.

P. Willis, Wyobraźnia etnograficzna, Kraków, 2005.

O. Löfgren, The Black Box of Everyday Life. Entanglements of Stuff, Affects, and Activities, w: Cultural Analysis. What’s in a Discipline?, tom 13, s. 77-98.

5. Rzeczy w poznaniu antropologicznym

T. Ingold, Kultura i postrzeganie środowiska, [w:], red. E. Nowicka, M. Kempny, Badanie kultury, t.1, Warszawa 2004

I. Kopytoff , Kulturowa biografia rzeczy: utowarowienie jako proces, w: Badanie kultury, red. M. Kempny, E, Nowicka, Warszawa 2003, s.249-274.

M. Krajewski, Przedmiot, który uczłowiecza…, „Kultura współczesna” 3/2008.

E. Domańska, Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami, „Kultura Współczesna”, 3/2008.

6. Od terenu do tekstu

J. Clifford, O autorytecie etnograficznym, [w:] tegoż, Kłopoty z kulturą, Warszawa 2000. [fragmenty]

P.Ricouer, Model tekstu. Działanie znaczące rozważane jako tekst, „Pamiętnik Literacki”, nr 2, 1973

J. Clifford, Notes on Field Notes [w:] red. R. Sanjek, Fieldnotes. The Makings of Anthropology, London 1990.

7. Przełom postmodernistyczny

A. Szahaj, Teksty na wolności, „Kultura Współczesna”, 2/1993.

M. Buchowski, M. Kempny, Czy istnieje antropologia postmodernistyczna? [w:] red. M. Buchowski, M. Kempny, Amerykańska antropologia postmodernistyczna, Warszawa 1999

S. Tyler. Postmodern Ethnography. From the document of the occult to the occult document, w: Writing Culture. Ed. J. Clifford and G. Marcus

8. Nowe konfiguracje „terenu” w antropologii

A. Gupta, J. Ferguson, Poza „kulturę”: przestrzeń, tożsamość i polityka różnicy, [w:] red. M. Kempny, E. Nowicka, Badanie kultury, t.2, Warszawa 2006.

J. Clifford, Praktyki przestrzenne: badania terenowe, podróże i praktyki dyscyplinujące w antropologii, [w:] red. M. Kempny, E. Nowicka, Badanie kultury, t.2, Warszawa 2006.

V. Amit (red.), Constructing the Field, London: Routledge, 2000.

9. Etyka w etnografii, relacje w terenie

Hammersley M., Atkinson P., Problemy etyczne, [w:] Metody badań terenowych, s. 268-291.

Code of Ethics of the American Anthropological Association (http://www.aaanet.org/committees/ethics/ethcode.htm).

M. Hammersley, A. Atkinson, Metody badań terenowych, r. Relacje w terenie, s. 89-130.

Freedman D.C., Wife, Widow, Woman: Roles of an Anthropologist in a Transylvanian Village, 221 [w:] Women in the field. Anthropological experiences ed. Peggy Golde, s. 333-359 (tekst w tłum. K. Bielenin).

10. Etnograficzne badania w działaniu

Skórzyńska A., Kto potrzebuje współ-badań? (Participatory) action research jako projekt emancypacji (intelektualistów), Kultura Współczesna”, 2013, 2.

Experimental Collaborations. Ethnography Through Fieldwork Devices, red. A. Estalella, T. Sanches Criado, http://xcol.org/xcol-book/.

Rogalska A. This is not a love song, w: Etnografia/animacja/sztuka, Warszawa 2013.

11. Zwrot ontologiczny i perspektywizm w antropologii

E. Viveiros de Castro, Perspectival anthropology and the method of controlled equivocation. “Tipitií: Journal of the Society for the Anthropology of Lowland South America”, 2004, nr 2(1), s. 2 – 20.

M. Holbraad, The power of powder: Multiplicity and motion in the divinatory cosmology of Cuban Ifá (or Mana, again) w: A. Henare, M. Holbraad and S. Wastell (eds.) Thinking Through Things: Theorising Artifacts Ethnographically, London, Routledge, 2007.

J. Horton, The Ontological Turn, 2015.

12. Antropologia performatywna i zaangażowana

V. Turner, Codzienność w przestawieniu, przedstawienie w codzienności, [w:] tegoż, Od rytuału do teatru, Warszawa 2005.

B. K. Alexander, Etnografia performatywna. Odgrywanie i pobudzanie kultury [w:] Metody badań jakościowych, red. N. Denzin, Y. Lincoln, Warszawa 2009, t.1.

D. Ogrodzka, Powracająca panna młoda, w: Etnografia/animacja/sztuka, red. T. Rakowski.

D. Holmes, G. Marcus, Przeformułowanie etnografii. Wyzwanie dla antropologii współczesności, [w:] Metody badań jakościowych, red. N Denzin, Y. Lincoln, Warszawa 2009, t.1.

M. Songin, Etyczny wymiar spotkania antropologicznego w świetle antropologii zaangażowanej, [w:] Etyczne problemy badań antropologicznych, red. K. Kaniowska, N. Modnicka, Łódź 2010.

A. Wądołowska, Pigułki zamiast chleba, „Opcit”, nr 41.

13. Metodologia krytyczna i wielostanowiskowa

G. Marcus, Użyteczność kategorii uczestnictwa w zmieniających się kontekstach antropologicznych badań terenowych [w:] Clifford Geertz. Lokalna lektura red. M Brocki, D. Wolska, 2000

G. Marcus. Ethnography in/of the World System. The Emergence of the Multi-sited Ethnography, Annual Review of Anthropology, 1995, vol. 24

14. Pogranicza antropologii i sztuki współczesnej. Nowe pole w metodologii

T. Ingold, „Człowieczyć” to czasownik. przeł. E. Klekot, w: w: Colloquia Anthropologica, red. M.Buchowski, A. Bentkowski, Warszawa, 2013.

N. Ssorin-Chaikov, Ethnographic Conceptualism. An Introduction, “Laboratorium”, 2013, 5 (2), s. 5-18.

H. Foster, Artysta jako etnograf, w: tegoż, Powrót Realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, Universitas, Kraków, 2012.

Osiągnięcie przez studentów samoświadomości badawczej i pisarskiej w dziedzinie antropologii kulturowej.

Ocena aktywności na zajęciach, zaliczenie pisemne na ocenę