Przedmiot fakultatywny: Kultura w ujęciu filozoficznym

w sali

Skrócony opis: Cykl konwersatoriów obejmuje filozoficzne refleksje dotyczące kultury rozumianej jako dzieje ludzkiej myśli i sprzęgniętej z nią działalności. To historyczny przegląd podstawowych nurtów filozoficznych pozwalający w pewnym stopniu wyjaśnić fenomen kultury.

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z filozoficzną refleksją na temat przemian zachodzących w kulturze.

Student rozwija swoje umiejętności badawcze, uczy się samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego.

W ramach zajęć omawiane są następujące zagadnienia:

1. Specyfika filozoficznej refleksji nad kulturą.

2. Starożytność fundamentem kultury europejskiej.

3. Średniowieczny teocentryzm kulturowy.

4. Humaniści odrodzenia wobec kultury zdominowanej światopoglądem religijnym i budowniczowie gmachu wiedzy o świecie.

5. Obraz umysłowości romantycznej.

6. Pragmatyzm i utylitaryzm w kulturze europejskiej XIX wieku.

7. Dziewiętnastowieczna filozofia rosyjska w drodze do socjalistycznej utopii.

8. Kultura a ideologia.

9. Filozoficzne źródła kultury modernizmu.

10. Psychoanaliza jako filozoficzny namysł nad kulturą.

11. Istota człowieka i sztuki w myśli fenomenologicznej.

12. Hermeneutyka jako wpływowy nurt współczesnej filozofii kultury.

13. Dialogika Michaiła Bachtina.

14. Rozstrzygnięcia egzystencjalizmu próbą ustanowienia nowych wartości.

15. Postmodernizm w myśli filozoficznej i sztuce.

Nakład pracy studenta:

Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)

Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (1 ECTS)

Baran B., Postmodernizm, Kraków 1992.

Barker C., Studia kulturowe. Teoria I praktyka. Kraków 2005.

Burzyńska A., Markowski M., Teorie literatury XX wieku, Kraków 2006.

Copleston F., Historia filozofii, Warszawa 1997, t. 3-9.

Estetyki filozoficzne XX w., red. K. Wilkoszewska, Kraków 2000.

Filozofia kultury rosyjskiej – rosyjska filozofia kultury, red. D. Jewdokimow, Poznań 2013.

Filozofia współczesna, red. Z. Kuderowicz, Warszawa 1983, t. 1-2.

Freud S., Kultura jako źródło cierpień, tłum. J. Prokopiuk, oprac. R. Reszke, Warszawa 1995.

Freud i nowoczesność, red. Z. Rosińska, J. Michalik, P. Bursztyka, Kraków 2008.

Gadacz T., Historia filozofii XX wieku, Kraków 2009, t. 1-2.

Jaeger W., Paideia. Formowanie człowieka greckiego, tłum. M. Plezia, H. Bednarek, Warszawa 2001.

Jaroszyński P., Krąpiec M., Kultura, [w:] Powszechna encyklopedia filozofii, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2005, t. 6.

Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. M. Wartenberg, Kęty 2001.

Kartezjusz, Rozprawa o metodzie właściwego kierowania rozumem i poszukiwania prawdy w naukach, tłum.. T. Boy-Żeleński, Kraków 2002.

J. Kiełbasa, Średniowieczna refleksja o kulturze, [w:] Filozofia kultury, red. P. Mróz, Kraków 2015.

Krąpiec M., Człowiek i kultura, Lublin 2008.

Lechte J., Panorama współczesnej myśli humanistycznej: od strukturalizmu do postmodernizmu, Warszawa 1999.

Nietzsche R., Narodziny tragedii czyli hellenizm i pesymizm, tłum. L. Staff, posłowie T. Macios, Kraków 2003.

Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, Warszawa 2006.

Sareło Z., Postmodernizm w pigułce. Poznań 1998.

Sartre J-P., Egzystencjalizm jest humanizmem, Warszawa 1998.

Szahaj A., Zniewalająca moc kultury. Artykuły i szkice z filozofii kultury, poznania i polityki, Toruń 2004.

Tatrkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 1968, t. 1-3 (i nast.)

i inne.

Student po ukończeniu zajęć:

[Wiedza:]

1) zna i rozumie w pogłębionym stopniu kontekst europejski i globalny procesów kulturowych – potrafi zastosować tę wiedzę w odniesieniu do kultury, sztuki, literatury, zjawisk lingwistycznych, a także politycznych, społecznych i gospodarczych krajów regionu (K2_W05; Odniesienie do P7S_WG Zakres i głębia, P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki);

2) zna i rozumie w pogłębionym stopniu szeroko rozumiany kontekst interkulturowy; ma pogłębioną wiedzę o człowieku jako podmiocie konstruującym struktury społeczne i wytwory kulturowe, ma świadomość zasad ich funkcjonowania i wynikających stąd różnic w postrzeganiu życia społecznego przez przedstawicieli różnych narodowości, grup ideologicznych i wyznaniowych (K2_W07; Odniesienie do P7S_WG Zakres i głębia, P7S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

[Umiejętności:]

1) potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K2_U01; Odniesienie do P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania);

2) potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie i korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego zdobywać wiedzę, umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) w nieprzewidywalnych warunkach (K2_U03; Odniesienie do P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania);

3) potrafi odwołując się do zdobytej wiedzy teoretycznej i praktycznej wykorzystać ją w typowych wypowiedziach profesjonalnych dotyczących filozoficznej refleksji na temat przemian zachodzących w kulturze, a także jej specyfiki, logicznie je konstruować, odwołując się do stanowisk innych uczestników tych sytuacji komunikacyjnych (K2_U06; Odniesienie do P7S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania).

[Kompetencje społeczne:]

1) jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K2_K01; Odniesienie do P7S_UO Organizacja pracy /planowanie i praca zespołowa P7S_UU Uczenie się / planowanie własnego rozwoju i rozwoju innych osób; P7S_KK);

2) jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K2_K05; Odniesienie do P7S_K0).

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.)

Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.

Przewidziana jest także praca pisemna (3-6 s.) lub prezentacja na temat zadany przez prowadzącego.

Zaliczenie obejmie wiedzę z materiału omawianego na zajęciach

Na końcową ocenę składają się:

Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (30%).

Praca pisemna lub prezentacja na temat wyznaczony przez prowadzącego zajęcia (30%).

Ostateczny termin składania pracy pisemnej stanowi data wyznaczona przez prowadzącego na pierwszych lub drugich zajęciach. Osoby nieobecne na tych zajęciach zobowiązane są do zasięgnięcia informacji u prowadzącego zajęcia.

Zaliczenie ustne (40%). Wyczerpująca odpowiedź na pytanie = 40%, częściowa = 20%.

Skala ocen:

0%-49% - 2

50%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+