Przedmiot fakultatywny: Polski ruch oporu na Wileńszczyźnie w czasie II wojny światowej

Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z dziejami Wileńszczyzny w okresie II wojny światowej poprzez pryzmat działalności polskiego podziemia.

Zajęcia są próbą ukazania sytuacji na Wileńszczyźnie w latach 1939-1945, podziału Wileńszczyzny i jej okupacji, konfliktów narodowościowych, tworzenia i rozwoju siatki polskiego podziemia i jego stosunku do poszczególnych okupantów.

Omówione zostaną następujące tematy:

1.Województwo Wileńskie w przededniu wybuchu II wojny światowej

2. Wrzesień 1939 roku na Wileńszczyźnie

3.Obszar Wileńszczyzny przyłączony do Republiki Litewskiej (26.10.1939-03.08.1940)

4. Obszar Wileńszczyzny przyłączony do BSRR

5. Tworzenie się pierwszych struktur polskiego państwa podziemnego na Wileńszczyźnie

6. Samodzielny Okręg ZWZ-Wilno – struktura Okręgu

7.Próby rozmów z podziemiem litewskim

8.Aresztowania w dowództwie Okręgu wiosną 1941 r.

9.Przekształcenie ZWZ w AK

10.Działalność AK w okresie okupacji niemieckiej

11.Utworzenie oddziałów terenowych AK Okręgu Wileńskiego

12.Konflikt z partyzantką radziecką

13.Operacja „Ostra Brama”

14.Rozbicie struktur Okręgu przez aparat NKWD

15.Losy byłych żołnierzy AK Okręgu Wileńskiego w latach 1945-1948

Nakład pracy studenta:

Uczestnictwo w zajęciach w sali – 30 godzin (1 ECTS)

Przygotowanie do zaliczenia ustnego – 30 godzin (1 ECTS)

Anušauskas Arvydas, Lietuvių tautos sovietnis naikinimas 1940-1958 metais, Vilnius 1996.

Armia Krajowa w dokumentach 1939-1945, tom I-VI, Londyn 1989.

Boradyn Zygmunt, Niemen rzeka niezgody. Polsko-sowiecka wojna partyzancka na Nowogródczyźnie 1943-1944, Warszawa 1999.

Korab-Żebryk Roman, Operacja wileńska AK, Warszawa 1985.

Lewandowska Stanisława, Życie codzienne Wilna w latach II wojny światowej, Warszawa 2001.

Lietuvos naikinimas ir tautos kova (1940-1998), red. Izidorius Ignatavičius, Vilnius 1999.

Łossowski Piotr, Stosunki polsko-litewskie 1921-1939, Warszawa 1997.

Niwiński Piotr, Okręg Wileński AK w latach 1944-1948, Warszawa 1999.

Ochmański Jerzy, Historia Litwy, Warszawa 1990.

Paczoska Alicja, Dzieci Jałty. Exodus ludności polskiej z Wileńszczyzny w latach 1944-1947, Toruń 2003.

Roman Wanda Krystyna, W obozach i w konspiracji. Działalność niepodległościowa żołnierzy polskich na Litwie i Wileńszczyźnie, wrzesień 1939 r. - czerwiec 1941 r., Toruń 2005.

Tarka Krzysztof, Generał Aleksander Krzyżanowski „Wilk”, Warszawa 2000.

Tomaszewski Longin, Wileńszczyzna lat wojny i okupacji 1939-1945, Warszawa 1999.

Turonek Jerzy, Białoruś pod okupacją niemiecką, Warszawa 1993.

Warakomski Romuald, Wileńskie dramaty w czasie wojny i w PRL, Kraków 2006.

Wilanowski Cyprian, Konspiracyjna działalność duchowieństwa katolickiego na Wileńszczyźnie w latach 1939-1944, Warszawa 2000.

oraz inne publikacje podane na zajęciach.

Student po ukończeniu zajęć:

[Wiedza:]

zna i rozumie wydarzenia związane z tworzeniem polskiego podziemia na Wileńszczyźnie, zna pojęcia i koncepcje historyczne związane z Europą Środkowo-Wschodnią jako regionem, ze szczególnym uwzględnieniem procesów i zjawisk kulturowych w kontekście przemian społecznych i politycznych (K1_W04; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

zna i rozumie w podstawowym stopniu zagadnienia dotyczące kształtowania się relacji narodowościowych, religijnych i społeczno-politycznych w okresie II wojny światowej na Wileńszczyźnie (K1_W06; Odniesienie do P6S_WG Zakres i głębia, P6S_WK Kontekst/uwarunkowania, skutki)

[Umiejętności:]

potrafi wyszukać, selekcjonować, analizować i wykorzystywać potrzebne mu informacje z różnych źródeł (K1_U01; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

potrafi rozwijać swoje umiejętności badawcze, samodzielnie zdobywać wiedzę, korzystając ze wsparcia opiekuna naukowego; umiejętnie formułować myśli, prezentować wyniki badań w postaci wypowiedzi ustnej lub pisemnej (różnego typu) (K1_U03; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

potrafi odwołując się do zdobytej wiedzy teoretycznej i praktycznej wykorzystać ją w typowych wypowiedziach profesjonalnych dotyczących ZWZ-AK na Wileńszczyźnie, jego specyfiki w kontekście globalnym, logicznie konstruować wnioski, odwołując się do stanowisk innych uczestników sytuacji komunikacyjnych (K1_U06; Odniesienie do P6S_UW Wykorzystywanie wiedzy/ rozwiązywane problemy i wykonywane zadania)

[Kompetencje społeczne:]

jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy, ciągłego dokształcania się i uzupełniania zdobytej wiedzy (K1_K01; Odniesienie do P6S_KK)

jest gotów do uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnorodnych form (K1_K05; Odniesienie do P6S_KR)

Warunkiem dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu jest obowiązkowa obecność na zajęciach zgodnie ze Szczegółowymi zasadami studiowania na Wydziale Lingwistyki Stosowanej (uchwała nr 114 Rady Wydziału LS z dnia 19.12.2017 r.).

Zajęcia prowadzone będą w formie dyskusji na temat zadanych lektur lub materiału zaprezentowanego przez prowadzącego w formie prezentacji. Aktywny udział w dyskusji oznacza merytoryczne uczestnictwo w dyskusji podczas co najmniej 50% zajęć.

Zaliczenie ustne obejmie wiedzę z materiału omawianego na zajęciach w czasie semestru i obejmie dwa losowo wybrane pytania z materiału omawianego na zajęciach. Na końcową ocenę składają się:

Aktywny i merytoryczny udział w zajęciach (40%).

Zaliczenie ustne (60%).

Skala ocen:

0%-49% - 2

50%-60% - 3

61%-70% - 3+

71%-80% - 4

81%-90% - 4+

91%-100% - 5

Dodatkowa wiedza - 5+