Podstawy dydaktyki

języki obce
obowiązkowe
uprawnienia pedagogiczne

Założenia (opisowo): Celem wykładu jest przygotowanie studentów w zakresie podstaw dydaktyki.

Student posiada znajomość języka niemieckiego na poziomie B1 wg ESOKJ.

w sali

Wykład obejmuje następujące treści:

1. Dydaktyka jako subdyscyplina pedagogiczna

2. Klasa szkolna jako środowisko edukacyjne

3. Współczesne koncepcje nauczania i cele kształcenia

4. Zagadnienie lekcji jako jednostki dydaktycznej

5. Projektowanie działań edukacyjnych w kontekście specjalnych potrzeb edukacyjnych oraz szczególnych uzdolnień uczniów

6. Sposoby i znaczenie oceniania osiągnięć szkolnych uczniów

7. Język jako narzędzie pracy nauczyciela

Podczas wykładu poruszone zostaną następujące zagadnienia: usytuowanie dydaktyki w zakresie pedagogiki, przedmiot i zadania współczesnej dydaktyki oraz relacja dydaktyki ogólnej do dydaktyk szczegółowych, klasa szkolna jako środowisko edukacyjnego, m.in. style kierowania klasą, problem ładu i dyscypliny, procesy społeczne zachodzące w klasie, integracja klasy szkolnej, tworzenie środowiska sprzyjającego postępom w nauce oraz sposób nauczania w klasie zróżnicowanej pod względem poznawczym, kulturowym, statusu społecznego lub materialnego; współczesne koncepcje nauczania i cele kształcenia, ich źródła, sposoby ich formułowania oraz ich rodzaje; zasady dydaktyki, metody nauczania, treści nauczania i organizacja procesu kształcenia oraz pracy uczniów; lekcja jako jednostka dydaktyczna oraz jej budowa, modele lekcji i sztuka prowadzenia lekcji, a także style i techniki pracy z uczniami; interakcje w klasie; środki dydaktyczne; projektowanie działań edukacyjnych dostosowanych do zróżnicowanych potrzeb i możliwości uczniów, w szczególności możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się, a także sposoby wyrównywania szans edukacyjnych, odkrywanie oraz rozwijanie predyspozycji i uzdolnień, zagadnienia związane z przygotowaniem uczniów do udziału w konkursach i olimpiadach przedmiotowych; autonomia dydaktyczna nauczyciela; ocenianie osiągnięć szkolnych uczniów, tj. ocenianie kształtujące w kontekście efektywności nauczania, wewnątrzszkolny system oceniania, rodzaje i sposoby przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych; ocena efektywności dydaktycznej nauczyciela i jakości działalności szkoły; język jako narzędzie pracy nauczyciela, w tym praca z uczniami z ograniczoną znajomością języka polskiego lub zaburzeniami komunikacji językowej, metody porozumiewania się w celach dydaktycznych - sztuka wykładania i zadawania pytań, sposoby zwiększania aktywności komunikacyjnej uczniów, praktyczne aspekty wystąpień publicznych - poprawność językową, etyka języka, etykieta korespondencji tradycyjnej i elektronicznej oraz zagadnienia związane z emisją głosu - budowa, działanie i ochrona narządu mowy i zasady emisji głosu.

Literatura podstawowa:

Bereźnicki, F. (2004): Podstawy dydaktyki. Kraków.

Bereźnicki, F. (2011): Zarys dydaktyki szkolnej. Szczecin.

Kwieciński, Z., Śliwerski, B. (red.)(2003): Pedagogika, tom I, II. Warszawa.

Literatura uzupełniająca:

Bausch, K. R., Christ, H., Hüllen, W., Krumm, H. J. (Hrsg.)(2007): Handbuch Fremdsprachenunterricht. Tübingen.

Burwitz-Melzer, E., Mehlhorn, G., Bausch K.-R., Krumm, H.-J. (Hrsg.)(2016): Handbuch Fremdsprachenunterricht. Tübingen.

Bovet, G., Huvendiek, V. (Hrsg.)(2000): Leitfaden Schulpraxis. Berlin.

Czaplikowska, R., Kubacki, A. D. (2016): Methodik des Unterrichts Deutsch als Fremdsprache. Chrzanów.

Heyd, G. (1991): Deutsch lehren. Diesterweg.

Komorowska, H. (2005): Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa.

Komorowska, H. (red.)(2009): Skuteczna nauka języka obcego. Warszawa.

Kron, F. W., Jürgens, E., Standop, J. (2014): Grundwissen Didaktik. München, Basel.

Kunter, M., Trautwein U. (2018): Psychologie des Unterrichts. Paderborn.

Lehner, M. (2009): Allgemeine Didaktik. Bern.

Lehner, M. (2019): Didaktik. Bern.

Pyżalski, J. (red.)(2020): Edukacja zdalna w czasie pandemii Covid-19. Poznań.

Zawadzka, E. (2004): Nauczyciele języków obcych w dobie przemian. Kraków.

Zawadzka-Bartnik, E. (2010): Nauczyciel języków obcych i jego niepełnosprawni uczniowie. Kraków.

W zakresie wiedzy student zna i rozumie:

- w zaawansowanym stopniu terminologię z zakresu psychopedagogiki, dydaktyki i glottodydaktyki oraz procesy nauczania/uczenia się, w tym języka niemieckiego w wybranych kontekstach edukacyjnych (P6S_WG/ P6S_WK/ K_W04);

- pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego (PS6_WK/ K_W10);

- fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji, w sposób szczególny niemieckiego obszaru językowego (P6S_WK/ K_W13);

- usytuowanie dydaktyki w zakresie pedagogiki, a także przedmiot i zadania współczesnej dydaktyki oraz relację dydaktyki ogólnej do dydaktyk szczegółowych (C.W1);

- zagadnienie klasy szkolnej jako środowiska edukacyjnego: style kierowania klasą, problem ładu i dyscypliny, procesy społeczne w klasie, integrację klasy szkolnej, tworzenie środowiska sprzyjającego postępom w nauce oraz sposób nauczania w klasie zróżnicowanej pod względem poznawczym, kulturowym, statusu społecznego lub materialnego (C.W2);

- współczesne koncepcje nauczania i cele kształcenia – źródła, sposoby ich formułowania oraz ich rodzaje; zasady dydaktyki, metody nauczania, treści nauczania i organizację procesu kształcenia oraz pracy uczniów (C.W3);

- zagadnienie lekcji jako jednostki dydaktycznej oraz jej budowę, modele lekcji i sztukę prowadzenia lekcji, a także style i techniki pracy z uczniami; interakcje w klasie; środki dydaktyczne (C.W4);

- konieczność projektowania działań edukacyjnych dostosowanych do zróżnicowanych potrzeb i możliwości uczniów, w szczególności możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się, a także potrzebę i sposoby wyrównywania szans edukacyjnych, znaczenie odkrywania oraz rozwijania predyspozycji i uzdolnień oraz zagadnienia związane z przygotowaniem uczniów do udziału w konkursach i olimpiadach przedmiotowych; autonomię dydaktyczną nauczyciela (C.W5);

- sposoby i znaczenie oceniania osiągnięć szkolnych uczniów: ocenianie kształtujące w kontekście efektywności nauczania, wewnątrzszkolny system oceniania, rodzaje i sposoby przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych; tematykę oceny efektywności dydaktycznej nauczyciela i jakości działalności szkoły oraz edukacyjną wartość dodaną (C.W6);

- znaczenie języka jako narzędzia pracy nauczyciela: problematykę pracy z uczniami z ograniczoną znajomością języka polskiego lub zaburzeniami komunikacji językowej, metody porozumiewania się w celach dydaktycznych – sztukę wykładania i zadawania pytań, sposoby zwiększania aktywności komunikacyjnej uczniów, praktyczne aspekty wystąpień publicznych – poprawność językową, etykę języka, etykietę korespondencji tradycyjnej i elektronicznej oraz zagadnienia związane z emisją głosu – budowę, działanie i ochronę narządu mowy i zasady emisji głosu (C.W7).

W zakresie umiejętności student potrafi:

- wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje oraz rozwijać umiejętności badawcze z zakresu języka krajów niemieckiego obszaru językowego oraz z zakresu psychopedagogiki, dydaktyki, glottodydaktyki (P6S_UW/ P6S_UO/ K_U02);

- wykorzystać technologie informacyjne w nauce i pracy przy zachowaniu zasad etyki oraz zastosować je w świadomym i krytycznym odbiorze komunikatów medialnych, jak i w tworzeniu publikacji (P6S_UK/ P6S_UO/ K_U06);

- samodzielnie planować i realizować własne cele uczenia się przez całe życie (P6S_UU/ K_U07);

- współdziałania i pracy w grupie, przyjmując w niej różne role, w tym o charakterze interdyscyplinarnym (P6S_UO/ K_U08);

- zidentyfikować potrzeby dostosowania metod pracy do klasy zróżnicowanej pod względem poznawczym, kulturowym, statusu społecznego lub materialnego (C.U1);

- zaprojektować działania służące integracji klasy szkolnej (C.U2);

- dobierać metody nauczania do nauczanych treści i zorganizować pracę uczniów (C.U3);

- wybrać model lekcji i zaprojektować jej strukturę (C.U4);

- zaplanować pracę z uczniem zdolnym, przygotowującą go do udziału w konkursie przedmiotowym lub współzawodnictwie sportowym (C.U5);

- dokonać oceny pracy ucznia i zaprezentować ją w formie oceny kształtującej (C.U6);

- poprawnie posługiwać się językiem polskim (C.U8).

W zakresie kompetencji społecznych student jest gotów do:

- określenia priorytetów służących realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (P6S_KR/ K_K01);

- uczestnictwa w życiu kulturalnym, korzystając z różnych mediów i różnych jego form (PS6_KR/ PS6_KO/ K_K02);

- krytycznie oceniać posiadaną wiedzę i odbierane treści, uznawać znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgać opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu (P6S_KK/ K_K03);

- przestrzegania podstawowych zasad etyki zawodowej oraz zasad z zakresu ochrony własności intelektualnej (P6S_KR/ K_K04);

- twórczego poszukiwania najlepszych rozwiązań dydaktycznych sprzyjających postępom uczniów (C.K1).

Ocena za wykład jest wyliczana na podstawie obecności (dopuszczalne są dwie nieobecności podczas wykładu) oraz testu pisemnego (minimum 60% maksymalnej ilości punktów).

Nie dotyczy