Pedagogika (uprawnienia pedagogiczne)

języki obce
uprawnienia pedagogiczne

Celem zajęć jest przygotowanie psychologiczno-pedagogiczne do zawodu nauczyciela w szkole podstawowej i ponadpodstawowej; ukazanie podstawowych aspektów pracy w szkole oraz kształtowanie umiejętności, niezbędnych w zawodzie nauczyciela.

Zajęcia przeznaczone dla studentów drugiego roku studiów (trzeci semestr) I stopnia na kierunku germanistyka. Zajęcia stanowią element przygotowania do wykonywania zawodu nauczyciela w szkole podstawowej i ponadpodstawowej (Moduł B Rozporządzenia MNiSzW z dnia 25 lipca 2019 r.).

Wiedza teoretyczna stanowi podstawę do nabywania praktycznych umiejętności potrzebnych do wykonywania zawodu nauczyciela.

w sali

1. System oświaty

2. Rola nauczyciela i koncepcja pracy nauczyciela

3. Wychowanie w kontekście rozwoju

4. Zasady pracy opiekuńczo-wychowawczej nauczyciela

5. Sytuacja uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

6. Zasady pracy z uczniem z trudnościami w uczeniu się

7. Doradztwo zawodowe

Celem zajęć jest ukazanie podstawowych aspektów pracy w szkole oraz kształtowanie umiejętności, niezbędnych w zawodzie nauczyciela. W ramach kursu podjęte zostaną następujące zagadnienia: wielospecjalistyczna ocena funkcjonowania ucznia, diagnoza specjalnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci i młodzieży; praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych; wsparcie funkcjonowania ucznia w grupie; adaptacja ucznia spostrzeganego jako inny; rozwiązywanie konfliktów w grupie, mediacje rówieśnicze; sytuacje krytyczne w klasie/szkole; zjawiska agresji i przemocy oraz wpływ grup nieformalnych; kierowanie klasa szkolną; nauczyciel – lider; praca zespołowa nauczycieli i zasady komunikacji w szkole; praca z rodzicami/opiekunami w zakresie edukacji i wychowania; program wychowawczy; zagrożenia dzieci i młodzieży, uzależnienia (między innymi od środków psychoaktywnych i komputera); tutoring; personalizacja nauczania; doradztwo zawodowe; samorozwój i jakość pracy nauczyciela; dokumenty i procedury szkolne; placówki i instytucje edukacyjne wspierające prace nauczyciela; cechy i zadania nauczyciela angażującego uczniów (np. w ramach cooperative learning).

Literatura podstawowa:

Fontana, D. (2001): Psychologia dla nauczycieli. Poznań.

Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.) (2003): Pedagogika, tom I, II, , Warszawa.

Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.)(2019): Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa.

Literatura uzupełniająca:

Berk, L. E. (2009): Entwicklungspsychologie. München.

Bonar, J. (red.)(2011): Nauczyciel wczesnej edukacji. Oczekiwania społeczne i praktyka edukacyjna. Łódź.

Bovet, G., Huvendiek, V. (Hrsg.)(2011): Leitfaden Schulpraxis. Berlin.

Burwitz-Melzer, E., Mehlhorn, G., Bausch K.-R. Krumm, H.-J. (Hrsg.)(2016): Handbuch Fremdsprachenunterricht. Tübingen.

Einsiedler, W., Götz, M., Hartinger, A. u.a. (Hrsg.)(2014): Handbuch der Grundschulpädagogik und Grundschuldidaktik. Bad Heilbrunn.

Friedmann, H. S., Schustack, M. W. (2011): Persönlichkeitspsychologie und Differentielle Psychologie. München.

Gudjons, H. , Traub, S. (2020): Pädagogisches Grundwissen. Bad Heilbrunn.

Jaroszewska, A. (2007) Nauczanie języka obcego w kształceniu wczesnoszkolnym. Rozwój świadomości wielokulturowej dziecka. Wrocław.

Keller, G. (2012): Psychologie für den Schulalltag. Prävention und Erste Hilfe. Bern.

Komorowska, H. (red.) (2011): Nauka języka obcego w perspektywie ucznia. Warszawa.

Kunter, M., Trautwein, U. (2013): Psychologie des Unterrichts. Paderborn.

Lohaus, A., Vierhaus M. (2015): Entwicklungspsychologie des Kindes- und Jugendalters für Bachelor. Berlin und Heidelberg.

Mazur, J. E. (2006): Lernen und Verhalten. München.

Mietzel, G. (2002): Wege in die Entwicklungspsychologie – Kindheit und Jugend. Weinheim.

Mietzel, G. (2017): Pädagogische Psychologie des Lernens und Lehrens. Göttingen.

Wisniewski, B. (2019): Psychologie für die Lehrerbildung. Bad Heilbrunn.

Woolfolk, A. (2008): Pädagogische Psychologie. München.

Zawadzka, E. (2004): Nauczyciele języków obcych w dobie przemian. Kraków.

Zawadzka-Bartnik, E. (2010): Nauczyciel języków obcych i jego niepełnosprawni uczniowie. Kraków.

Zimbardo, P. G., Gerrig, R. J. (2008): Psychologie. München.

Zgodnie z Polską Ramą Kwalifikacji oraz zgodnie z Rozporządzeniem MNiSzW z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela student osiąga następujące efekty uczenia się:

W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

- w zaawansowanym stopniu terminologię z zakresu psychopedagogiki, dydaktyki i glottodydaktyki oraz procesy nauczania/uczenia się, w tym języka niemieckiego w wybranych kontekstach edukacyjnych (P6S_WG/ P6S_WK/ K_W04);

- pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego (PS6_WK/ K_W10);

- fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji, w sposób szczególny niemieckiego obszaru językowego (P6S_WK/ K_W13);

- system oświaty: organizację i funkcjonowanie systemu oświaty, podstawowe zagadnienia prawa oświatowego, krajowe i międzynarodowe regulacje dotyczące praw człowieka, dziecka, ucznia oraz osób z niepełnosprawnościami, znaczenie pozycji szkoły jako instytucji edukacyjnej, funkcje i cele edukacji szkolnej, modele współczesnej szkoły, pojęcie ukrytego programu szkoły, alternatywne formy edukacji, zagadnienie prawa wewnątrzszkolnego, podstawę programową w kontekście programu nauczania oraz działania wychowawczo-profilaktyczne, tematykę oceny jakości działalności szkoły lub placówki systemu oświaty (B.2.W1);

- rolę nauczyciela i koncepcje pracy nauczyciela: etykę zawodową nauczyciela, nauczycielską pragmatykę zawodową – prawa i obowiązki nauczycieli, zasady odpowiedzialności prawnej opiekuna, nauczyciela, wychowawcy i za bezpieczeństwo oraz ochronę zdrowia uczniów, tematykę oceny jakości pracy nauczyciela, zasady projektowania ścieżki własnego rozwoju zawodowego, rolę początkującego nauczyciela w szkolnej rzeczywistości, uwarunkowania sukcesu w pracy nauczyciela oraz choroby związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela (B.2.W2);

- wychowanie w kontekście rozwoju: ontologiczne, aksjologiczne i antropologiczne podstawy wychowania; istotę i funkcje wychowania oraz proces wychowania, jego strukturę, właściwości i dynamikę; pomoc psychologiczno-pedagogiczną w szkole – regulacje prawne, formy i zasady udzielania wsparcia w placówkach systemu oświaty, a także znaczenie współpracy rodziny ucznia i szkoły oraz szkoły ze środowiskiem pozaszkolnym (B.2.W3);

- zasady pracy opiekuńczo-wychowawczej nauczyciela: obowiązki nauczyciela jako wychowawcy klasy, metodykę pracy wychowawczej, program pracy wychowawczej, style kierowania klasą, ład i dyscyplinę, poszanowanie godności dziecka, ucznia lub wychowanka, różnicowanie, indywidualizację i personalizację pracy z uczniami, funkcjonowanie klasy szkolnej jako grupy społecznej, procesy społeczne w klasie, rozwiązywanie konfliktów w klasie lub grupie wychowawczej, animowanie życia społeczno-kulturalnego klasy, wspieranie samorządności i autonomii uczniów, rozwijanie u dzieci, uczniów lub wychowanków kompetencji komunikacyjnych i umiejętności społecznych niezbędnych do nawiązywania poprawnych relacji; pojęcia integracji i inkluzji; sytuację dziecka z niepełnosprawnością fizyczną i intelektualną w szkole ogólnodostępnej, problemy dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i ich funkcjonowanie, problemy dzieci zaniedbanych i pozbawionych opieki oraz szkolną sytuację dzieci z doświadczeniem migracyjnym; problematykę dziecka w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej; zagrożenia dzieci i młodzieży: zjawiska agresji i przemocy, w tym agresji elektronicznej, oraz uzależnień, w tym od środków psychoaktywnych i komputera, a także zagadnienia związane z grupami nieformalnymi, podkulturami młodzieżowymi i sektami (B.2.W4);

- sytuację uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi: specjalne potrzeby edukacyjne uczniów i ich uwarunkowania (zakres diagnozy funkcjonalnej, metody i narzędzia stosowane w diagnozie), konieczność dostosowywania procesu kształcenia do specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów (projektowanie wsparcia, konstruowanie indywidualnych programów) oraz tematykę oceny skuteczności wsparcia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (B.2.W5);

- zasady pracy z uczniem z trudnościami w uczeniu się; przyczyny i przejawy trudności w uczeniu się, zapobieganie trudnościom w uczeniu się i ich wczesne wykrywanie, specyficzne trudności w uczeniu się – dysleksja, dysgrafia, dysortografia i dyskalkulia oraz trudności w uczeniu się wynikające z dysfunkcji sfery percepcyjno-motorycznej oraz zaburzeń rozwoju zdolności, w tym językowych i arytmetycznych, i sposoby ich przezwyciężania; zasady dokonywania diagnozy nauczycielskiej i techniki diagnostyczne w pedagogice (B.2.W6);

- doradztwo zawodowe: wspomaganie ucznia w projektowaniu ścieżki edukacyjno- -zawodowej, metody i techniki określania potencjału ucznia oraz potrzebę przygotowania uczniów do uczenia się przez całe życie (B.2.W7).

W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

- wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje oraz rozwijać umiejętności badawcze z zakresu języka krajów niemieckiego obszaru językowego oraz z zakresu psychopedagogiki, dydaktyki, glottodydaktyki (P6S_UW/ P6S_UO/ K_U02);

- wykorzystać technologie informacyjne w nauce i pracy przy zachowaniu zasad etyki oraz zastosować je w świadomym i krytycznym odbiorze komunikatów medialnych, jak i w tworzeniu publikacji (P6S_UK/ P6S_UO/ K_U06);

- samodzielnie planować i realizować własne cele uczenia się przez całe życie (P6S_UU/ K_U07);

- współdziałania i pracy w grupie, przyjmując w niej różne role, w tym o charakterze interdyscyplinarnym (P6S_UO/ K_U08);

- nawiązywać współpracę z nauczycielami oraz ze środowiskiem pozaszkolnym (B.2.U4);

- rozpoznawać sytuację zagrożeń i uzależnień uczniów (B.2.U5);

- zdiagnozować potrzeby edukacyjne ucznia i zaprojektować dla niego odpowiednie wsparcie (B.2.U6);

- określić przybliżony potencjał ucznia i doradzić mu ścieżkę rozwoju (B.2.U7).

W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:

- określenia priorytetów służących realizacji określonego przez siebie lub innych zadania (P6S_KR/ K_K01);

- uczestnictwa w życiu kulturalnym, korzystając z różnych mediów i różnych jego form (PS6_KR/ PS6_KO/ K_K02);

- krytycznie oceniać posiadaną wiedzę i odbierane treści, uznawać znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgać opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu (P6S_KK/ K_K03);

- przestrzegania podstawowych zasad etyki zawodowej oraz zasad z zakresu ochrony własności intelektualnej (P6S_KR/ K_K04);

- okazywania empatii uczniom oraz zapewniania im wsparcia i pomocy (B.2.K1);

- profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w klasie szkolnej lub grupie wychowawczej (B.2.K2);

- samodzielnego pogłębiania wiedzy pedagogicznej (B.2.K3);

- współpracy z nauczycielami i specjalistami w celu doskonalenia swojego warsztatu pracy (B.2.K4).

Projekt

Test

Inne: ocena aktywności na zajęciach

Ćwiczenia są zintegrowane z praktyką psychologiczno-pedagogiczną w wymiarze 30h w szkole podstawowej i szkole ponadpodstawowej.