Konwersatorium literaturoznawcze IIz/III z + p: Sztuka, artysta, rzemieślnik w literaturze francuskiej XIX wieku

w sali

Celem zajęć jest przedstawienie panoramy literatury francuskiej XIX wieku z uwzględnieniem głównych prądów estetycznych (romantyzm, parnasizm, realizm, naturalizm) z perspektywy nowego spojrzenia na kwestię sztuki i postać twórcy - artysty i/lub rzemieślnika. Zajęcia poświęcone będą analizie tematyczno-formalnej tekstów poetyckich, nowel i fragmentów powieści pod kątem refleksji o sztuce i wielowymiarowej wizji artysty, jego roli w społeczeństwie i proporcji pomiędzy sztuką a rzemiosłem.

Punktem wyjścia rozważań będzie nowe podejście do sztuki, które pojawiło się w XIX wieku w następstwie przemian społecznych i cywilizacyjnych oraz coraz większa autonomia artysty utożsamianego z jednostką wybitną, która ma misję do spełnienia. Idea sztuki zaangażowanej pojawia się w twórczości poetów romantycznych, a także w pismach i powieściach George Sand, która opisała ideał malarki, przeciwstawionej twórcom-rzemieślnikom.

Wizja sztuki nierozerwalnie związanej z cierpieniem i poświęceniem wypełnia nowele Balzaka. W epoce coraz większego zapotrzebowania na dzieła sztuki w społeczeństwie mieszczańskim Balzak podejmuje kwestię relacji oryginału do kopii i roli twórcy-rzemieślnika.

Zaprezentowana zostanie także doktryna "sztuki dla sztuki" sformułowana przez T. Gautier oraz wynikające z niej założenia poezji parnasistowskiej.

Refleksja na temat różnych dziedzin sztuki oraz losu artysty stojącego w opozycji do społeczeństwa wypełnia twórczość Baudelaire'a, Verlaine'a i Mallarmégo. Zostanie ona przedstawiona na podstawie wybranych wierszy oraz tekstów teoretycznych i krytycznych.

Jako mistrz naturalizmu zostanie przywołany E. Zola, który stworzył tragiczną postać malarza skazanego na niepowodzenie oraz postaci kobiet-malarek, które jednak na zawsze pozostaną rzemieślniczkami. Warto w tym kontekście odnotować, że w obliczu anonimowej produkcji masowej w epoce Zoli zmianie ulega spojrzenie na postać rzemieślnika.

W kontekście idei syntezy sztuk zaprezentowane zostaną także przypadki artystów działających na obszarze różnych dziedzin sztuki, jak np. E. Delacroix, H. Berlioz czy E. Fromentin.

A. Vaillant, L'Art de la littérature. Romantisme et modernité, Paris, Classiques Garnier, 2016.

A. Vaillant, Ph. Régnier, J.-P. Bertrand, Histoire de la littérature française du XIXe siècle, PUR, 2007.

Wybór artykułów naukowych z numeru "L'artiste, l'écrivain, le poète", Romantisme, nr 55, 1987.

Wybór artykułów naukowych z numeru "Art, artiste, artisan au XIXe siècle', FOLIA LITTERARIA ROMANICA, nr 13, 2018.

Wybór tekstów literackich (wierszy, nowel, fragmentów powieści, tekstów teoretycznych) oraz artykułów naukowych

Po zaliczeniu konwersatorium, Student:

a) zna i rozumie:

- w zaawansowanym stopniu kierunki i metodologię badań nad literaturą francuską XIX wieku (K_W04)

- w zaawansowanym stopniu główne zagadnienia z zakresu literaturoznawstwa francuskiego w odniesieniu do kwestii związanych ze sztukami pięknymi i postacią artysty/rzemieślnika w literaturze XIX wieku (K_W05)

- zasady analizy i interpretacji francuskich tekstów literackich z XIX wieku z wykorzystaniem narzędzi z zakresu komparatystyki interdyscyplinarnej (K_W09)

- wybrane fakty, procesy i zjawiska z zakresu historii literatury francuskiej XIX wieku, w tym chronologię kierunków estetycznych z tego okresu oraz powiązania między nimi (K_W10)

b) potrafi:

- planować i przygotowywać wystąpienia ustne w języku francuskim na podstawie artykułu naukowego, odwołując się do podstawowych ujęć teoretycznych związanych z miejscem sztuki i artysty/rzemieślnika w literaturze francuskiej XIX wieku (K_U05)

- przygotować pracę pisemną w języku francuskim, odwołując się do wiedzy zdobytej podczas konwersatorium oraz nabytej samodzielnie (K_U06)

c) jest gotów do:

- dbałości o dziedzictwo kulturowe, zwłaszcza w odniesieniu do kultury francuskiej (K_K04)

- przestrzegania podstawowych zasad etyki zawodowej oraz zasad z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego (K_K06)

- obecność obowiązkowa (dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze, jeśli Student ma więcej nieobecności, zostanie poproszony o zgłoszenie się na dyżur w celu omówienia treści zajęć, które opuścił)

- przygotowanie i aktywność na zajęciach (lektura zadanych tekstów, udział w dyskusji oraz zaangażowanie w pracę w grupach, krótkie wypowiedzi pisemne)

- referat lub prezentacja multimedialna przygotowana w 2-osobowych grupach na podstawie artykułu naukowego

- kolokwium pisemne z wiedzy zdobytej na zajęciach

- praca semestralna (indywidualna lub w 2- osobowych grupach) na zadany temat

- ustne zaliczenie lektur (liczba pytań uzależniona od wyniku kolokwium)