Wstęp do językoznawstwa

obowiązkowe

Przedmiot ma na celu wprowadzenie studenta w podstawowe zagadnienia współczesnego językoznawstwa. Treści w nim zawarte należy traktować jako teoretyczną podstawę studiowania nie tylko szczegółowych problemów lingwistycznych, lecz także szeroko rozumianych nauk filologicznych i kulturoznawczych. W centrum naszego zainteresowania znajdzie się bowiem język naturalny – najważniejsza ludzka instytucja.

Celem konwersatorium jest zapoznanie uczestników z głównymi pojęciami lingwistycznymi oraz przygotowanie studentów do studiowania (samodzielnego i pod kierunkiem nauczycieli akademickich) różnych dyscyplin filologicznych i kulturoznawczych.

Podstawy Nauk o Języku jest więc pomyślany jako przedmiot propedeutyczny. Chodzi w nim nie tylko o dostarczenie studentom pewnej porcji wiedzy na temat budowy języka oraz sposobów jego używania, lecz także o zapoznanie słuchaczy z głównymi narzędziami i metodami współczesnej lingwistyki, wdrożenie do samodzielnej lektury tekstów naukowych, pomoc w opanowaniu językoznawczego żargonu.

Ważnym zadaniem tego przedmiotu jest również wyrównanie poziomu studentów, którzy przychodzą z różnych środowisk, różnych szkół i dla których te spotkania będą stanowić niekiedy pierwszą okazję do zetknięcia się z problematyką teorii lingwistycznej.

Program kursu pomyślany został tak, by w pierwszej kolejności przybliżyć słuchaczom podstawowe pojęcia semiotyczne, następnie wprowadzić informacje na temat budowy i funkcjonowania systemu języka naturalnego (langue), a w końcu skoncentrować się na mechanizmach mówienia i analizie aktu mowy (parole).

Liczba godzin, które student musi przeznaczyć na opanowanie przedmiotu, zależy od jego indywidualnych możliwości i predyspo

Austin J, L., (1958), Wypowiedzi performatywne [w:] tegoż: Mówienie i poznawanie, przeł. B. Chwedeńczuk, Warszawa 1993: PWN, s. 311-334.

Bachtin M., (1952-53), Problem gatunków mowy, [w:] Estetyka twórczości słownej, przeł. D. Ulicka, Warszawa 1986: PIW, s.348-402.

Bühler K., (1934), Teoria języka, przeł. J. Koźbiał, Kraków 2004: Uniwersitas, s. 25-34, 72-81.

Jakobson R., (1960), Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. K. Pomorska, [w:] „Pamiętnik Literacki” 1960 z. 2, s. 431-444, lub [w:] tegoż: W poszukiwaniu istoty języka, t. 2, Warszawa: PIW, 1989, s. 23-36.

Grice H. P., (1968), Logika i konwersacja, przeł. J. Wajszczuk, [w:] „Przegląd Humanistyczny” 1977, nr 6, s. 85-99 lub Logika a konwersacja, przeł. B. Stanosz, [w:] Język w świetle nauki, red. B. Stanosz, Warszawa 1980: Czytelnik, s. 91-114.

Grzegorczykowa R., (2007), Wstęp do językoznawstwa, PWN, Warszawa.

Martinet A., (1960), [Podwójne rozczłonkowanie języka], [w:] Semiotyka dziś i wczoraj, red. L. Koj, J. Pelc, Wrocław 1991: Ossolineum.

Milewski T., (1976), Językoznawstwo, Warszawa.

Polański K. red., 1999, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław: Ossolineum.

de Saussure F., (1916), Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, Warszawa 1991: PWN, Wstęp: rozdz. 3-6; Cz. I (Zasady ogólne): rozdz. 1-2; Cz. II: rozdz. 1-5.

de Saussure F., Szkice z językoznawstwa ogólnego, przekł. M. Danielewiczowa, Warszawa 2004: Wyd. Dialog, Przedmowa do wydania polskiego, z cz. „O dwoistej naturze języka” p. 1, 2a, 2b, 2e, 3a, 3f, 6c, 24-27, 29a, z cz. „Dokumenty dawne” trzy wykłady genewskie, s. 142-167.

Wierzbicka A., (1967), O języku dla wszystkich, Warszawa.

Po ukończeniu przedmiotu student:

– rozumie, czym jest język naturalny, jakie są jego cechy charakterystyczne, funkcje i podsystemy;

– dostrzega różnicę między systemem języka, a jego użyciem;

– umie usytuować językoznawstwo wśród innych dyscyplin naukowych; wie, jakie są główne aspekty badań lingwistycznych;

– zna podstawowe pojęcia, definicje i kategorie z zakresu wstępu do językoznawstwa;

– czyta i analizuje teksty lingwistyczne;

– podejmuje próby samodzielnej analizy materiału językowego.

Egzamin pisemny