Lektura tekstu naukowego (Sztuka krytycznego czytania)

obowiązkowe

Ukończone studia I stopnia

Podczas zajęć studenci zapoznają się z tekstami naukowymi pochodzącymi z różnych dziedzin i dyscyplin naukowych i uczą się identyfikować zastosowane w nich strategie metodologiczne, argumentacyjne i teoretyczne. Studenci dowiadują się jakie są zalety i ograniczenia przedstawianych strategii, a także piszą krótkie teksty sprawdzające umiejętności posługiwania się poznanymi strategiami.

Podczas konwersatorium studenci poznają teksty istotne dla rozwoju różnych dyscyplin nauk humanistycznych (filozofia, językoznawstwo), społecznych (psychologia, socjologia, antropologia) i przyrodniczych (biologia) oraz uczą się najskuteczniejszych strategii ich czytania. Na wybrane lektury składają się dwa rodzaje tekstów: (1) teksty-manifesty, które miały na celu powołanie nowej dyscypliny lub zmianę sposobu postrzegania dyscypliny już istniejącej; (2) teksty paradygmatyczne dla danej dyscypliny.

1. Problem konieczności metody

René Descartes, Rozprawa o metodzie właściwego kierowania rozumem i poszukiwania prawdy w naukach, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1980, części 1-4.

2. Miejsce człowieka w przyrodzie. Problem gatunku

Karol Darwin, O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego czyli O utrzymywaniu się doskonalszych ras w walce o byt, przedm. i koment. January Weiner, przeł. Szymona Dicksteina i Józefa Nusbauma; oprac.: Joanna Popiołek i Małgorzata Yamazaki, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2014. (Rozdział 3 Walka o byt i Rozdział IV Dobór naturalny, s. 73-147)

3. Czym jest psychopatologia?

Sigmund Freud, W kwestii terapii histerii, [w:] Sigmund Freud, Josef Breuer, Studia nad histerią, przeł. R. Reszke, Warszawa: KR 2008, s. 218-258.

4. Sześć funkcji języka

Roman Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa, przeł. K. Pomorska, W poszukiwaniu istoty języka, Wybór, red. naukowa i wstęp M. R. Mayenowa, Tom 2, Warszawa: PIW 1989. s. 77-125.

5. Język jako system zamknięty

Ferdinand De Saussure, Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, Warszawa 2002. (Wstęp: Rozdział pierwszy, drugi, trzeci, czwarty, piąty, szósty, s. 27-58;

6. Struktura i wymiana w naukach humanistycznych

Lévi-Strauss Claude, Czarownik i jego magia, skuteczność symboliczna, [w:] Lévi-Strauss Claude, Antropologia strukturalna, tłum. Krzysztof Pomian, Warszawa 1970, s. 239-285.

7. Dekonstrukcja wobec strukturalizmu

Jacques Derrida, O gramatologii, tłum. B. Banasiak, Łódź, 2011, Wstęp, Rozdział 1, s.19-53.

8. Zachowanie i dane empiryczne

Burrhus Frederic Skinner, Pół wieku behawioryzmu, tłum. J. Siuta, „Przegląd Psychologiczny”, 1987, XXX, nr 1, s. 13-33.

9. Poza behawioryzm. W stronę kompetencji

Noam Chomsky, Recenzja Verbal Behavior B.F. Skinnera, przeł. T. Hołówka, [w:] Lingwistyka i filozofia, red. Stanosz Barbara, Warszawa 1977, s. 23-82.

10. Oblicza ewolucjonizmu I

Richard Dawkins, Ślepy zegarmistrz czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, tłum. Antoni Hoffman, Warszawa 1994. (Rozdział 2, s. 48-84)

11. Oblicza ewolucjonizmu II

Stephen Jay Gould, Ewolucja jako fakt i teoria, Niewczesny pogrzeb Darwina, Cienie Lamarcka, Troskliwe grupy i samolubne geny, [w:] tenże, Niewczesny pogrzeb Darwina. Wybór esejów, tłum. N. Kancewicz-Hoffman, Warszawa: PIW 1991. s. 160-170.

Lynn Margulis, Symbiotyczna planeta, tłum. M. Ryszkiewicz, Warszawa: CiS 2000, Rozdział III, s. 53-75.

12. Mnożenie niewspółmierności i kontrowersji

Bruno Latour, Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, tłum. K. Abriszewski, A. Derra, Kraków 2010. (Wprowadzenie, Wprowadzenie do części pierwszej, s. 5-38)

13. Naturalizowanie umysłów

Daniel C. Dennett, Natura umysłów, tłum. W. Turopolski, Warszawa: Wydawnictwo CiS 1997. (Rozdział 1 7-29, rozdział 4, s. 99-139)

14. Problemy z płcią

Judith Butler, Uwikłani w płeć, tłum. K. Krasucka, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Wprowadzenie i Część I, 33-82.

15. Zwrot ku rzeczom

Graham Harman, Traktat o przedmiotach, tłum. M. Rychter, Warszawa: PWN 2013. (Rozdział 3, s. 51-75; rozdział 5 s. 100-116 i rozdział 10, s. 193-204)

Po zakończeniu zajęć,

W zakresie wiedzy, student (K_W01, K_W03, K_W04, K_W06, K_W08):

- ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w kulturze

- zna i rozumie zależności pomiędzy dyscyplinami nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych

- zna i stosuje metody analizy i interpretacji tekstów naukowych

- zna i stosuje różne metody analizy i interpretacji dzieł artystycznych

- zna współcześnie stosowane metody interpretacji tekstów kultury

W zakresie umiejętności, student (K_U01, K_U02, K_U05, K_U08):

- potrafi samodzielnie selekcjonować informacje pochodzące z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych oraz dokonać ich krytycznej oceny

- potrafi samodzielnie dobrać i zastosować odpowiednie narzędzia badawcze do analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów wizualnych

- wykorzystuje interdyscyplinarne metody i narzędzia badawczych do analizy zjawisk kultury

- potrafi samodzielnie zanalizować tekst naukowy z dziedziny nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w języku polskim oraz w

wybranym języku obcym

W zakresie kompetencji społecznych, student (K_K01, K_K02, K_K05, K_K07):

- jest gotów do kształcenia ustawicznego (lifelong learning)

- jest gotów do dynamicznego rozwoju naukowego w obrębie nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych oraz śledzi nowe metody i

paradygmaty badawcze

- szanuje zasady tolerancji i wykazuje wrażliwość wobec różnic kulturowych

- ma poszanowanie dla różnorodności kulturowej i przyrodniczej

Przygotowanie do zajęć / aktywność na zajęciach (ocena ciągła)

Prace cząstkowe