Uniwersytet DEMO - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Szerzej o prawosławiu

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3700-FN-PRW-22
Kod Erasmus / ISCED: 08.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0220) Nauki humanistyczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Szerzej o prawosławiu
Jednostka: Wydział "Artes Liberales"
Grupy: Przedmioty fakultatywne dla kierunku kulturoznawstwo - cywilizacja śródziemnomorska (I i II stopnia)
Przedmioty fakultatywne dla kierunku: Filologia nowogrecka
Przedmioty obowiazkowe dla II roku Filologii Nowogreckiej
Punkty ECTS i inne: 4.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Skrócony opis:

Celem zajęć jest rozszerzenie wiadomości na temat Kościoła prawosławnego w kontekście historycznym, terminologicznym, teologicznym i doktrynalnym. Bardziej szczegółowe zapoznanie się z obrządkiem bizantyńskim, zwyczajami Kościołów lokalnych i ich miejscami kultu. Rozważania na konwersatorium mają dotyczyć także relacji Kościoła prawosławnego z innymi Kościołami chrześcijańskimi. Poruszona będzie także kwestia Kościołów unickich i ich miejsce w dialogu ekumenicznym. Ważnym elementem zajęć będzie kwestia życia monastycznego na Wschodzie. Pomocą do rozważań na zajęciach służyć będą wybrane fragmenty tekstów liturgicznych w języku greckim, starocerkiewnosłowiańskim oraz ich przekłady na język polski, a także wybrana literatura przedmiotu, przykłady ikonografii oraz architektury cerkiewnej.

Pełny opis:

Celem zajęć jest poszerzenie wiedzy studentów na temat Kościoła prawosławnego. W związku z tym niezbędne jest również uzupełnienie wiedzy dotyczącej prawosławnej terminologii.

Zajęcia mają dostarczyć więcej wiadomości na temat:

- procesu kształtowania się struktury organizacyjnej Kościoła

- doktryny

- tradycji jako wierności duchowi pierwotnego Kościoła

- mistycznej teologii Kościoła

- wszystkich Kościołów lokalnych

- świątyni i ikony

- nabożeństw Kościoła

- nabożeństw cyklu dobowego

- Świętej Liturgii (Liturgii św. Jana Chryzostoma, Liturgii św. Bazylego Wielkiego, Liturgii św. Jakuba oraz Liturgii Uprzednio Poświęconych Darów.

- cyklu rocznego – 12 wielkich świąt oraz innych ważnych świąt

- Wielkiego Postu, Wielkiego Tygodnia oraz Wielkiej Nocy

- siedmiu sakramentów

- prawosławnego rozumienia świętości

- monastycyzmu

- prawosławnych miejsc kultu

1. Wprowadzenie w problematykę konwersatorium

2. Struktura organizacyjna Kościoła prawosławnego:

- zarys historyczny (proces kształtowania się organizacji Kościoła)

- hierarchiczna organizacja Kościoła: rola biskupów, prezbiterów, diakonów

- starożytne patriarchaty (pentarchia)

- autokefalia (Kościoły autokefaliczne)

3. Doktryna

- źródła wiary

- tradycja jako wierność duchowi pierwotnego Kościoła

- siedem Soborów Ekumenicznych

4. Mistyczna teologia Kościoła prawosławnego

- zasadnicze założenia teologii prawosławnej i cechy odróżniające teologię Kościoła wschodniego od Zachodniego

- przebóstwienie ,,theosis” jako kluczowa kategoria teologii prawosławnej

- hezychazm

5. Świątynia – miejsce sprawowania Eucharystii

- Świątynia Jerozolimska – mieszkanie Boga

- przestrzeń świątyni prawosławnej - budowa

- ikonostas – jego istota i budowa, symbolika

- ikona i jej szczególne miejsce w świątyni oraz w życiu codziennym wiernych

- ołtarz – budowa i symbolika

- zasady oddawania czci ikonom (postanowienia soboru nicejskiego)

6. Nabożeństwa cyklu dobowego

- nabożeństwo dziewiątej godziny

- nieszpory

- powieczerze

- nabożeństwo północne

- jutrznia

- całonocne czuwanie, litija

8. Liturgia Święta

- Liturgia św. Jana Chryzostoma (proskomidia [Prothesis], Liturgia katechumenów, Liturgia wiernych)

- Liturgia św. Bazylego Wielkiego

- Liturgia św. Jakuba

- Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów Papieża Grzegorza

9. Cykl roczny – święta

- kalendarz juliański (stary styl) i nowojuliański (nowy styl)

- rok kościelny (12 wielkich świąt)

- inne ważne święta

10. Wielkanoc (Pascha) – najważniejsze i najstarsze święto chrześcijańskie

- Wielki Post, Wielki Tydzień oraz Pascha.

11. Sakramenty:

- misterium chrztu jako pierwszy obrzęd wtajemniczenia chrześcijańskiego

- bierzmowanie

- pokuta ,, mały chrzest”

- Eucharystia (zasady udzielania i przystępowania do komunii)

- kapłaństwo (rodzaje święceń kapłańskich)

- małżeństwo (obrzęd ślubu – ceremonie zaręczyn i koronacji, kwestia powtórnego ślubu, rozwód)

- namaszczenie chorych (namaszczenie olejami: ,,euchelaion”)

- sakramentalia

12. Święci Kościoła prawosławnego

- prawosławne rozumienie świętości (proces kanonizacji-zasada oficjalnego procesu kanonizacji od XVI w.)

- szczególny kult ,,Theotokos” jako najlepszego orędownika ludzi u Boga

- podział świętych (święci w ikonografii bizantyńskiej)

13. Święte miejsca prawosławia

Literatura:

-Zernov N., Wschodnie Chrześcijaństwo, przeł. J.S. Łoś, Warszawa 1967.

-Runciman S., Wielki Kościół w niewoli, przeł. J. Łoś, Warszawa 1973.

Leśny J. Konstanty i Metody apostołowie Słowian, dzieło i jego losy, Poznań 1987.

-Nowosielski J., Inność Prawosławia, Warszawa 1990.

-Uspienski L., Teologia ikony, tłum. i oprac. M. Żukowska, Poznań 1993.

-Roberson R.G., Chrześcijańskie Kościoły Wschodnie, przekł. K. Bielawski, D. Mionskowska, Bydgoszcz 1998.

-Forest J., Modlitwa z ikonami, przekł. E.E. Nowakowska, Bydgoszcz 1999.

-Ware K., Kościół Prawosławny, przeł. W. Misiejuk, Białystok 2002.

Evdokimov P., Prawosławie, przeł. J. Klinger, Warszawa 2003.

-Przybył E., Prawosławie, Kraków 2006.

Jaskóła P., Wyznania chrześcijańskie bez jedności z Rzymem, Opole 2008.

-Kabasilas M., Komentarz Boskiej Liturgii św. Jana Chryzostoma, tłum. M. Ławreszuk, Warszawa 2009.

-Święta Góra Athos w kulturze Europy. Europa w kulturze Athosu, pod red M. Kuczyńskiej, Gniezno 2009.

Latopisy Akademii Supraskiej, vol 2: Kościół prawosławny na Bałkanach i w Polsce – wzajemne relacje oraz wspólna tradycja, pod red. U. Pawluczuk, Białystok 2011.

-Prawosławie światło ze Wschodu, red. K. Leśniewski, Lublin 2009.

-Κουγιουμτζόγλου Γ.Σ., Λατρευτικό Εγχειρίδιο, Θεσσαλονίκη 2008 (Ε’ έκδοση).

- Ιορδανοπουλου Κ.Γ., Θεία Λειτουργία. Προσέγγιση με τον νου και την καρδιά, Αθήνα 2009.

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu zajęć

W zakresie WIEDZY: student/-ka zna i rozumie

- terminologię nauk humanistycznych i społecznych.

- historię Kościoła prawosławnego.

- zasady wiary chrześcijańskiej. Wykazuje się wiedzą z zakresu liturgiki i obrzędowości wschodniej.

- terminy: religia, wyznanie, obrządek, obrzęd, świątynia, cerkiew.

W zakresie UMIEJĘTNOŚCI: student/-ka potrafi

- wykorzystać interdyscyplinarne metody i narzędzia badawcze w analizie dzisiejszych zjawisk kulturowych.

- samodzielnie zanalizować tekst kultury uzasadniając własne stanowisko na określony temat.

- przygotować wystąpienie ustne oraz pisemne, biorąc pod uwagę potrzeby oraz poziom odbiorców.

- wykorzystać znajomość terminologii przedmiotowych zagadnień w swoich wypowiedziach.

- wykorzystać określoną w przedmiocie terminologię.

W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH: student/-ka jest gotów do

- ponoszenia odpowiedzialność za ochronę dziedzictwa religijnego i kulturowego regionu, kraju i obszaru basenu Morza Śródziemnego.

- rozumienia zasad tolerancji.

- dialogu międzywyznaniowy i międzyreligijny.

- Wykazuje postawę otwartą na różnorodną kulturę poszczególnych narodów i grup etnicznych.

Metody i kryteria oceniania:

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest :

- obecność (możliwe dwukrotne opuszczenie zajęć w ciągu semestru),

- aktywności na zajęciach (udział w dyskusji)

- prezentacja wybranego zagadnienia (raz w semestrze).

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Karolina Cichoń
Prowadzący grup: Karolina Cichoń
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet DEMO.
ul. Demo 1
01-234 Demo
tel: +48 123 456 789 https://usosweb.demo.usos.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.1.0-ecc6baa60 (2025-01-09)