Szerzej o prawosławiu
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3700-FN-PRW-22 |
Kod Erasmus / ISCED: |
08.0
|
Nazwa przedmiotu: | Szerzej o prawosławiu |
Jednostka: | Wydział "Artes Liberales" |
Grupy: |
Przedmioty fakultatywne dla kierunku kulturoznawstwo - cywilizacja śródziemnomorska (I i II stopnia) Przedmioty fakultatywne dla kierunku: Filologia nowogrecka Przedmioty obowiazkowe dla II roku Filologii Nowogreckiej |
Punkty ECTS i inne: |
4.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | fakultatywne |
Skrócony opis: |
Celem zajęć jest rozszerzenie wiadomości na temat Kościoła prawosławnego w kontekście historycznym, terminologicznym, teologicznym i doktrynalnym. Bardziej szczegółowe zapoznanie się z obrządkiem bizantyńskim, zwyczajami Kościołów lokalnych i ich miejscami kultu. Rozważania na konwersatorium mają dotyczyć także relacji Kościoła prawosławnego z innymi Kościołami chrześcijańskimi. Poruszona będzie także kwestia Kościołów unickich i ich miejsce w dialogu ekumenicznym. Ważnym elementem zajęć będzie kwestia życia monastycznego na Wschodzie. Pomocą do rozważań na zajęciach służyć będą wybrane fragmenty tekstów liturgicznych w języku greckim, starocerkiewnosłowiańskim oraz ich przekłady na język polski, a także wybrana literatura przedmiotu, przykłady ikonografii oraz architektury cerkiewnej. |
Pełny opis: |
Celem zajęć jest poszerzenie wiedzy studentów na temat Kościoła prawosławnego. W związku z tym niezbędne jest również uzupełnienie wiedzy dotyczącej prawosławnej terminologii. Zajęcia mają dostarczyć więcej wiadomości na temat: - procesu kształtowania się struktury organizacyjnej Kościoła - doktryny - tradycji jako wierności duchowi pierwotnego Kościoła - mistycznej teologii Kościoła - wszystkich Kościołów lokalnych - świątyni i ikony - nabożeństw Kościoła - nabożeństw cyklu dobowego - Świętej Liturgii (Liturgii św. Jana Chryzostoma, Liturgii św. Bazylego Wielkiego, Liturgii św. Jakuba oraz Liturgii Uprzednio Poświęconych Darów. - cyklu rocznego – 12 wielkich świąt oraz innych ważnych świąt - Wielkiego Postu, Wielkiego Tygodnia oraz Wielkiej Nocy - siedmiu sakramentów - prawosławnego rozumienia świętości - monastycyzmu - prawosławnych miejsc kultu 1. Wprowadzenie w problematykę konwersatorium 2. Struktura organizacyjna Kościoła prawosławnego: - zarys historyczny (proces kształtowania się organizacji Kościoła) - hierarchiczna organizacja Kościoła: rola biskupów, prezbiterów, diakonów - starożytne patriarchaty (pentarchia) - autokefalia (Kościoły autokefaliczne) 3. Doktryna - źródła wiary - tradycja jako wierność duchowi pierwotnego Kościoła - siedem Soborów Ekumenicznych 4. Mistyczna teologia Kościoła prawosławnego - zasadnicze założenia teologii prawosławnej i cechy odróżniające teologię Kościoła wschodniego od Zachodniego - przebóstwienie ,,theosis” jako kluczowa kategoria teologii prawosławnej - hezychazm 5. Świątynia – miejsce sprawowania Eucharystii - Świątynia Jerozolimska – mieszkanie Boga - przestrzeń świątyni prawosławnej - budowa - ikonostas – jego istota i budowa, symbolika - ikona i jej szczególne miejsce w świątyni oraz w życiu codziennym wiernych - ołtarz – budowa i symbolika - zasady oddawania czci ikonom (postanowienia soboru nicejskiego) 6. Nabożeństwa cyklu dobowego - nabożeństwo dziewiątej godziny - nieszpory - powieczerze - nabożeństwo północne - jutrznia - całonocne czuwanie, litija 8. Liturgia Święta - Liturgia św. Jana Chryzostoma (proskomidia [Prothesis], Liturgia katechumenów, Liturgia wiernych) - Liturgia św. Bazylego Wielkiego - Liturgia św. Jakuba - Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów Papieża Grzegorza 9. Cykl roczny – święta - kalendarz juliański (stary styl) i nowojuliański (nowy styl) - rok kościelny (12 wielkich świąt) - inne ważne święta 10. Wielkanoc (Pascha) – najważniejsze i najstarsze święto chrześcijańskie - Wielki Post, Wielki Tydzień oraz Pascha. 11. Sakramenty: - misterium chrztu jako pierwszy obrzęd wtajemniczenia chrześcijańskiego - bierzmowanie - pokuta ,, mały chrzest” - Eucharystia (zasady udzielania i przystępowania do komunii) - kapłaństwo (rodzaje święceń kapłańskich) - małżeństwo (obrzęd ślubu – ceremonie zaręczyn i koronacji, kwestia powtórnego ślubu, rozwód) - namaszczenie chorych (namaszczenie olejami: ,,euchelaion”) - sakramentalia 12. Święci Kościoła prawosławnego - prawosławne rozumienie świętości (proces kanonizacji-zasada oficjalnego procesu kanonizacji od XVI w.) - szczególny kult ,,Theotokos” jako najlepszego orędownika ludzi u Boga - podział świętych (święci w ikonografii bizantyńskiej) 13. Święte miejsca prawosławia |
Literatura: |
-Zernov N., Wschodnie Chrześcijaństwo, przeł. J.S. Łoś, Warszawa 1967. -Runciman S., Wielki Kościół w niewoli, przeł. J. Łoś, Warszawa 1973. Leśny J. Konstanty i Metody apostołowie Słowian, dzieło i jego losy, Poznań 1987. -Nowosielski J., Inność Prawosławia, Warszawa 1990. -Uspienski L., Teologia ikony, tłum. i oprac. M. Żukowska, Poznań 1993. -Roberson R.G., Chrześcijańskie Kościoły Wschodnie, przekł. K. Bielawski, D. Mionskowska, Bydgoszcz 1998. -Forest J., Modlitwa z ikonami, przekł. E.E. Nowakowska, Bydgoszcz 1999. -Ware K., Kościół Prawosławny, przeł. W. Misiejuk, Białystok 2002. Evdokimov P., Prawosławie, przeł. J. Klinger, Warszawa 2003. -Przybył E., Prawosławie, Kraków 2006. Jaskóła P., Wyznania chrześcijańskie bez jedności z Rzymem, Opole 2008. -Kabasilas M., Komentarz Boskiej Liturgii św. Jana Chryzostoma, tłum. M. Ławreszuk, Warszawa 2009. -Święta Góra Athos w kulturze Europy. Europa w kulturze Athosu, pod red M. Kuczyńskiej, Gniezno 2009. Latopisy Akademii Supraskiej, vol 2: Kościół prawosławny na Bałkanach i w Polsce – wzajemne relacje oraz wspólna tradycja, pod red. U. Pawluczuk, Białystok 2011. -Prawosławie światło ze Wschodu, red. K. Leśniewski, Lublin 2009. -Κουγιουμτζόγλου Γ.Σ., Λατρευτικό Εγχειρίδιο, Θεσσαλονίκη 2008 (Ε’ έκδοση). - Ιορδανοπουλου Κ.Γ., Θεία Λειτουργία. Προσέγγιση με τον νου και την καρδιά, Αθήνα 2009. |
Efekty uczenia się: |
Po ukończeniu zajęć W zakresie WIEDZY: student/-ka zna i rozumie - terminologię nauk humanistycznych i społecznych. - historię Kościoła prawosławnego. - zasady wiary chrześcijańskiej. Wykazuje się wiedzą z zakresu liturgiki i obrzędowości wschodniej. - terminy: religia, wyznanie, obrządek, obrzęd, świątynia, cerkiew. W zakresie UMIEJĘTNOŚCI: student/-ka potrafi - wykorzystać interdyscyplinarne metody i narzędzia badawcze w analizie dzisiejszych zjawisk kulturowych. - samodzielnie zanalizować tekst kultury uzasadniając własne stanowisko na określony temat. - przygotować wystąpienie ustne oraz pisemne, biorąc pod uwagę potrzeby oraz poziom odbiorców. - wykorzystać znajomość terminologii przedmiotowych zagadnień w swoich wypowiedziach. - wykorzystać określoną w przedmiocie terminologię. W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH: student/-ka jest gotów do - ponoszenia odpowiedzialność za ochronę dziedzictwa religijnego i kulturowego regionu, kraju i obszaru basenu Morza Śródziemnego. - rozumienia zasad tolerancji. - dialogu międzywyznaniowy i międzyreligijny. - Wykazuje postawę otwartą na różnorodną kulturę poszczególnych narodów i grup etnicznych. |
Metody i kryteria oceniania: |
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest : - obecność (możliwe dwukrotne opuszczenie zajęć w ciągu semestru), - aktywności na zajęciach (udział w dyskusji) - prezentacja wybranego zagadnienia (raz w semestrze). |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2024-02-19 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ KON
PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Karolina Cichoń | |
Prowadzący grup: | Karolina Cichoń | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet DEMO.