Historia filozofii nieanalitycznej

obowiązkowe

Zajęcia są poświęcone najważniejszym problemom oraz trendom współczesnej filozofii kontynentalnej. Kurs rozpocznie się od omówienia filozofii Nietzschego, a zakończy przedstawieniem myśli Agambena i Negriego, czyli najbardziej znaczących stanowisk dzisiejszej myśli kontynentalnej.

W trakcie wykładu zostaną omówione następujące zagadnienia:

-Nietzsche: krytyka metafizyki, krytyka pojęcia podmiotu, koncepcja woli mocy, mit nadczłowieka, genealogia moralności

-Bergson: pojęcie metafizyki, projekt myśli odwołującej się do intuicji

-Dilthey: pojęcie światopoglądu, typy i historia światopoglądów

-Freud: relacja między kulturą a popędami, dwie grupy popędów manifestujące się w rozwoju kultury, pytanie o przyszłość kultury

-Husserl: projekt fenomenologii, pojęcie redukcji fenomenologicznej, fenomenologia jako próba odpowiedzi na kryzys kultury, przyczyny współczesnego kryzysu kultury

-Heidegger: problem bycia, Heideggerowski projekt ontologii fenomenologicznej, pojęcie Dasein, metafizyka subiektywności, geneza technicznego nastawienia wobec świata

-Sartre: pojęcia bytu-w-sobie i bytu-dla-siebie, świadomość jako negacja, relacja ja – inny

-Merleau-Ponty: problem ciała w nauce i filozofii, relacja między ciałem i świadomością, problem percepcji

-Horkheimer: dialektyka Oświecenia, pojęcia rozumu obiektywnego i subiektywnego, projekt autokrytyki rozumu

-Levinas: pragnienie metafizyczne, Levinasowskie ujęcie dotychczasowej filozofii, Toż-samy i Inny, relacja między ontologią i etyką

-Ricoeur: cel procesu hermeneutycznego, dialektyka między dystansem a przyswojeniem

-Foucault: genealogia współczesnego podmiotu, pojęcie władzy, relacja między władzą a oporem

-Derrida: zakwestionowanie humanizmu we współczesnej filozofii, „zluzowanie” humanizmu w myśli Heideggera i Husserla, strategie dekonstrukcji

-Rorty: pojęcie słownika finalnego, ironistki i metafizycy, granice ironii, problem solidarności

-Lyotard: pojęcie metanarracji, typy metanarracji, kryzys uzasadnienia we współczesnej wiedzy, etyczne implikacje projektu Lyotarda

-Vattimo: pytanie o charakter postmodernizmu, pojęcie Verwindung, cechy myślenia ponowoczesnego

-Agamben: biopolityka w ujęciu Agambena, problem praw człowieka, obóz jako matryca nowoczesności

Problemy, które będą omawiane podczas ćwiczeń:

- Nietzsche: krytyka metafizyki, genealogia moralności;

- Dilthey: pojęcie światopoglądu, specyfika nauk humanistycznych, rola filozofii;

- Bergson: problem intuicji, koncepcja ja „głębokiego”, relacja między filozofią a nauką;

- Freud: koncepcja psychiki, krytyka kultury;

-Husserl: projekt fenomenologii, koncepcja świadomości;

-Heidegger: przekształcenie fenomenologii, problem bycia, krytyka metafizyki, krytyka cywilizacji i techniki;

-Jaspers: egzystencjalizm w rozumieniu Jaspersa, charakter myśli współczesnej;

-Sartre: podstawowe pojęcia ontologii Sartre’owskiej;

-Horkheimer: różnica między rozumem obiektywnym a instrumentalnym, postulat autokrytyki rozumu;

- Ricoeur: hermeneutyka Ricoeurowska, proces rozumienia, relacja między rozumieniem a wyjaśnianiem, pojęcie świata tekstu;

- Merleau-Ponty: idea fenomenologii, filozofia a nauka;

-Foucault: genealogia władzy, władza rozumiana jako pole sił, problem tożsamości;

- Derrida: pojęcie różni, metafizyka obecności, problem źródła, strategia dekonstrukcji;

-Rorty: słownik finalny, różnica między metafizykiem a liberalną ironistką, praktyczne implikacje myśli Rorty’ego;

-Lyotard: metanarracje, status wiedzy współczesnej;

- Vattimo: hermeneutyka radykalna, problem zwinięcia metafizyki;

-Agamben: tożsamość współczesna, problem biopolityki;

F. Nietzsche, O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym sensie, w: tegoż, Pisma pozostałe

F. Nietzsche, Z genealogii moralności (rozprawa druga).

H. Bergson, Intuicja filozoficzna, w: Myśl, ruch, dusza i ciało

W. Dilthey, O istocie filozofii, s. 115-132, 142-175

S. Freud, Kultura jako źródło cierpień (I-IV)

E. Husserl, Medytacje kartezjańskie (Wprowadzenie, Medytacja pierwsza)

E. Husserl, Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia.

M. Heidegger, Bycie i czas, §1-5.

M. Heidegger, List o humanizmie, w: tegoż, Znaki drogi

K. Jaspers, Rozum i egzystencja (wykład pierwszy).

J.-P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem.

M. Merleau-Ponty, Fenomenologia percepcji, s. 70-82, 223-264

M. Horkheimer, Krytyka instrumentalnego rozumu, s. 37-53, 163-181.

E. Levinas, Całość i nieskończoność, s. 18 -42

P. Ricoeur, Przyswojenie, w: tegoż, Język, tekst, interpretacja

M. Foucault, Stawka i Metoda, w: tegoż, Historia seksualności, tom I

J. Derrida, Kres człowieka, w: tegoż, Marginesy filozofii

R. Rorty, Prywatna ironia i liberalna nadzieja, w: tegoż, Przygodność, ironia i solidarność

J.-F. Lyotard, Kondycja ponowoczesna, s. 97-119, 163-178

G. Vattimo, Koniec nowoczesności, s. 153-169

G. Agamben, Homo sacer, s. s. 173-185, 227-246.

Nabyta wiedza:

- zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych;

- zna idee i argumenty wybranych klasycznych autorów filozoficznych na podstawie samodzielnej lektury ich pism;

- zna ogólne zależności między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze i w społeczeństwie;

Nabyte umiejętności:

- poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną

- wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i wykorzystuje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych;

- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze kierując się wskazówkami opiekuna naukowego;

Nabyte kompetencje społeczne:

- rozumie problematykę etyczną związaną z odpowiedzialnością za trafność przekazywanej wiedzy, z uczciwością naukową oraz rzetelnością i uczciwością w sytuacji prowadzenia sporu filozoficznego;

- zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego.

Wykład: egzamin ustny.

EGZAMIN

(dst) ogólna orientacja w historii współczesnej filozofii kontynentalnej

(db) dobra znajomość tematów omówionych podczas wykładów

(bdb) bardzo dobra znajomość tematów omówionych podczas wykładów

Ćwiczenia

Na ocenę będą składały się następujące kryteria:

- aktywność

- ocena z testu

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze