Prawo Unii Europejskiej

obowiązkowe

w sali

Podczas wykładu student poznaje podstawy wymiaru normatywnego funkcjonowania Unii Europejskiej w tym jej kluczowe wartości aksjologiczne. Zwraca się uwagę na źródła prawa i prawne zasady systemowe, strukturalne i funkcjonalne UE oraz reguły i procedury tworzenia prawa unijnego.

Ćwiczenia przygotowują do zdania egzaminu z przedmiotu Prawo Unii Europejskiej. Zajęcia opierają się na pracy z orzecznictwem TSUE w celu wyjaśnienia pojęć i funkcjonowania koncepcji prawnych poruszanych na wykładach z Prawa Unii Europejskiej.

Wykład

1. Istota i cechy prawa unijnego. Prawo europejskie sensu largo i sensu stricte. Prawo UE a prawo międzynarodowe publiczne i prawo krajowe. Specyfika prawa unijnego i jego autonomia – 2 godz.

2. Status prawny Unii Europejskiej. UE jako nieklasyczna organizacja międzynarodowa. Zdolności prawne UE i jej konsekwencje – 2 godz.

3. Aksjologia UE. Katalog i znaczenie wartości i zasad UE. Zasady działania, tworzenia i stosowania prawa UE – 2 godz.

4. Źródła prawa Unii Europejskiej. Istota i typologia źródeł prawa – 2 godz.

5. Prawo pierwotne UE. Cechy prawa pierwotnego. Prawo pierwotne pisane i niepisane. Charakterystyka poszczególnych kategorii źródeł prawa pierwotnego – 2 godz.

6. Prawo wtórne UE. Cechy prawa wtórnego. Hierarchia źródeł prawa wtórnego. Charakterystyka poszczególnych źródeł prawa instytucjonalnego: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie – 2 godz.

7. Prawo ustawodawcze, delegowane i wykonawcze. Prawo twarde i miękkie – 2 godz.

8. Zakresy obowiązywania prawa unijnego I przedmiotowy i podmiotowy – 2 godz.

9. Zakresy obowiązywania prawa unijnego II czasowy i terytorialny – 2 godz.

10. Pozycja prawna jednostki w prawie Unii Europejskiej. Ochrona praw podstawowych – 2 godz.

11. Dziennik Urzedowy Unii Europejskiej Seria L/Leges/, seria C /Communications/ seria S /suplement/. Powoływanie się na źródła prawa – 2 godz.

12. Spory prawne w UE. Kategorie sporów prawnych. Organy rozstrzygające spory – 2 godz.

13. Prawo UE w Polsce. Istota i zakres europeizacji prawa obowiązującego w Polsce. Obowiązki i determinanty państwa członkowskiego – 2 godz.

14. Kontrowersje prawne w relacjach Polski z Unia Europejską, spory kompetencyjne, spory o zasady i wartości – 2 godz.

15. Unia Europejska jako współnota prawna – Quo vadis? – 2 godz.

Ćwiczenia

Postawą zajęć jest praca z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Studenci przygotowują się do zajęć z orzeczeń TSUE, które są później analizowane.

Przedmiotem analizy są orzeczenia TSUE dotyczące następujących zagadnień:

1. Charakter UE i jej znaczenie dla jednostek, zasady ustrojowe UE (zasada autonomii, zasada pierwszeństwa, zasada proporcjonalności, zasada subsydiarności)

2. Źródła prawa UE

a) prawo pierwotne (traktaty, Karta praw podstawowych)

b) prawo wtórne (rozporządzenia, dyrektywy decyzje, tzw. prawo miękkie)

3. Stosowanie prawa UE w porządkach prawnych państw członkowskich

a) skutek bezpośredni

b) skutek pośredni

c) bezpośredni skutek incydentalny

d) odpowiedzialność odszkodowawcza

4. Jednostka w UE, obywatelstwo UE

5. Stosunki zewnętrzne UE

6. Prawo UE i prawo polskie

Wykład

Jan Barcz, Maciej Górka, Anna Wyrozumska, Instytucje i prawo Unii Europejskiej. Wolters Kluwer, 5 wydanie, Warszawa 2017

Jan Gelster, Podstawy prawa Unii Europejskiej, Toruń 2010

Artur Kuś (red.), Prawo Unii Europejskiej z uzupełnieniem Traktatu z Lizbony. Lublin 2010

Konstanty Adam Wojtaszczyk, Wojciech Jakubowski (red.) Europeistyka. Podręcznik akademicki, T.I s. 253-390.

Ćwiczenia

J. Barcz, M. Górka, A. Wyrozumska, "Instytucje i prawo Unii Europejskiej. Podręcznik dla kierunków prawa, zarządzania i administracji", Wolters Kluwer, 2015

J. Barcz, W. Góralski, I. Kolowca, „Prawo Unii Europejskiej Casebook”, cz. I, II, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2007

Wł. Czapliński, R. Ostrihansky, P. Saganek, A. Wyrozumska, „Prawo Wspólnot Europejskich. Orzecznictwo”, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2005

A. Wróbel (red.), oraz K. Kowalik-Bańczyk i M. Szwarc-Kuczer, (redaktorzy tomu) Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy – zasady – orzecznictwo, t. II, Warszawa 2007

Wykład

Wykład

WIEDZA

1. Posiadał znajomość regulacji unijnych odnoszących się do podstawowych zagadnień części ustrojowej systemu prawa UE

2. Rozumiał podstawowe zasady, cele oraz podstawowe pojęcia z zakresu prawa konstytucyjnego UE

3. Znał i rozumiał strukturę źródeł prawa UE oraz unijny horyzontalny i wertykalny podział kompetencji do stanowienia i stosowania prawa

4. Znał i rozumiał zasady, zakres i procesy obowiązywania i stosowania praw UE w porządkach krajowych z uwzględnieniem przykładów z polskiego systemu prawnego

5. Znał aktualne orzecznictwo TS UE w omawianej dziedzinie prawa z uwzględnieniem treści aktów prawa pierwotnego i wtórnego będącego przedmiotem interpretacji

UMIEJĘTNOŚCI

1. Potrafił rozpoznawać problemy prawne i ich znaczenie dla działania systemu prawa UE

2. Potrafił zinterpretować poznane regulacje prawne i odnieść je do orzecznictwa TSUE

3. Potrafił rozwiązywać problemy prawne i proste kazusy w zakresie konstytucyjnego prawa UE

4. Umiał dokonać krytycznej analizy wyroków Trybunału w omawianej dziedzinie wraz z uzasadnieniem

5. Umiał przeprowadzić argumentację prawniczą odnoszącą się do rozwiązywania konkretnego problemu z prawa konstytucyjnego UE z wykorzystaniem pozostałej wiedzy z prawa UE i europeistyki

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

1. Posiadał umiejętność oceny i krytycznego analizowania zjawisk w życiu publicznym dotyczących omawianych zagadnień, przede wszystkim systemu prawnego UE i jego relacji do prawa krajowego

2. Miał większą samodzielność w zakresie zastosowania posiadanej wiedzy teoretycznej do udziału w debatach na temat pozytywnego i negatywnego znaczenia sytemu ustrojowego UE dla obywateli UE

3. Czuł odpowiedzialność za rozumienie miejsca Polski i systemu prawa polskiego w systemie prawnym UE oraz możliwość aktywnej realizacji uprawnień obywateli UE

Ćwiczenia

Po zakończeniu zajęć student

- zna podstawowe koncepcje prawne utworzone w orzecznictwie TSUE,

- ze zrozumieniem czyta orzecznictwo TSUE w języku polskim,

- analizuje orzecznictwo TSUE.

- potrafi wskazać zagadnienia, które są przedmiotem orzeczenia

- określa, w jaki sposób orzeczenia stanowią kontynuację poprzednich orzeczeń

- jest świadomy europejskiej kultury prawnej.

Wykład

Ocena końcowa wynika z egzaminu ustnego potwierdzającego wiedzę studenta

Ćwiczenia

Zaliczenie student otrzymuje na podstawie:

Obecności na zajęciach.

Terminowego odrobienie zadań zleconych.

Co najmniej oceny 3 (dst.) ze wszystkich kolokwiów.

Ocena jest ustalana na podstawie:

Aktywności na zajęciach

Wyników kolokwiów

Jakości odrobienia zleconych zadań.