Teorie stosunków międzynarodowych i integracji europejskiej

obowiązkowe

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z różnymi teoretycznymi wyjaśnieniami stosunków międzynarodowych i integracji europejskiej.

Wykład poświęcony zostanie teoriom stosunków międzynarodowych (realizm, liberalizm, strukturalizm, szkoła angielska, konstruktywizm, feminizm, poststrukturalizm) oraz teoriom integracji europejskiej (funkcjonalizm, federalizm, transakcjonizm, neofunkcjonalizm, liberalizm międzyrządowy). Wykad zostanie uzupełniony przez ćwiczenia, podczas których zostaną przedyskutowane najbardziej reprezentatywne teksty z zakresu teorii stosunków międzynarodowych i integracji europejskiej.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z różnymi teoretycznymi wyjaśnieniami stosunków międzynarodowych i integracji europejskiej.

Wykład poświęcony zostanie teoriom stosunków międzynarodowych (realizm, liberalizm, strukturalizm, szkoła angielska, konstruktywizm, feminizm, poststrukturalizm) oraz teoriom integracji europejskiej (funkcjonalizm, federalizm, transakcjonizm, neofunkcjonalizm, liberalizm międzyrządowy).

Teoretycy realistyczni doszukują się źródeł integracji europejskiej w wyczerpaniu wojną i szczególnym położeniu geopolitycznym Europy po 1945 r. Bardziej sprzyjające stanowisko wobec integracji zajmuje liberalizm, koncentrujący się na wyjaśnieniu współpracy między państwami. Z kolei strukturalizm wyjaśnia relacje między centrum, a peryferiami, natomiast szkoła angielska wnosi koncepcję społeczności międzynarodowej. Nasze rozumienie integracji poszerza dynamicznie rozwijający się konstruktywizm, skupiający się na wyjaśnieniu tożsamości i interesów aktorów.

Wszesne teorie integracji europejskiej, takie jak funkcjonalizm i federalizm, rozwijały się już w okresie międzywojennym. Z kolei powstały w latach 1960. XX wieku neofunkcjonalizm charakteryzuje się dążeniem do naukowej ścisłości i obiektywności poprzez wyodrębnienie zmiennych i wysuwanie hipotez. Liberalizm międzyrządowy koncentruje się natomiast na wewnętrznym procesie podejmowania decyzji, negocjacjach międzyrządowych i tworzeniu koalicji, znaczeniu siły relatywnej oraz roli przywódców narodowych w rozwoju integracji.

Wykład koncentruje się na przedstawieniu założeń poszczególnych teorii stosunków międzynarodowych i integracji europejskiej. Tematyka poszczególnych zajęć obejmuje:

1. Stosunki międzynarodowe jako dyscyplina naukowa

2. Systematyka teorii stosunków międzynarodowych

3. Realizm klasyczny

4. Neorealizm i realizm neoklasyczny

5. Liberalizm i neoliberalizm

6. Funkcjonalizm, transakcjonizm, neofunkcjonalizm

7. Liberalizm międzyrządowy i jego krytyka

8. Założenia strukturalizmu (neomarksizmu), relacje centrum-peryferie

9. Angielską szkoła stosunków międzynarodowych. Teorie normatywne

10. Konstruktywizm

11. Feminizm

12. Poststrukturalizm, teoria postkolonialna

13. Podsumowanie i konkluzje

Podczas ćwiczeń omówieniane są główne prace teoretyków stosunków międzynarodowych integracji europejskiej w ujęciu historycznym.

WYKŁAD:

- Jacek Czaputowicz, Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008,

- Jacek Czaputowicz, Teorie integracji europejskiej, WN PWN Warszawa 2018

Po ukończeniu zajęć student(ka):

• ma pogłębiona wiedzę z zakresu teorii stosunków międzynarodowych i integracji europejskiej

• zna pojęcia teoretyczne z zakresu Stosunków Międzynarodowych i potrafi prawidłowo posługiwać się nimi

• potrafi interpretować w kategoriach teoretycznych procesy występujące w Unii Europejskiej

• rozumie teksty naukowe i umie przytaczać zawarte w nich argumenty w dyskusji

• potrafi przygotować i wygłosić prezentację na temat artykułu naukowego

• potrafi napisać krótki esej naukowy na temat dotyczący teorii stosunków międzynarodowych i integracji europejskiej

Zaliczenie ćwiczeń (nie więcej niż trzy nieobecności):

• przygotowanie do zajęć, aktywny udział w dyskusjach na temat zadanych lektur

• referat na temat wybranego artykułu naukowego z literatury dodatkowej i syntetyczna notatka (lub prezentacja) na temat prezentowanego artykułu naukowego

• praca semestralna w formie 4-5 stronicowego eseju naukowego

Wykład:

• egzamin ustny