Historia kultury polskiej do końca XVIII w. [3002-1LHKP1CW1] Semestr letni 2023/24
Ćwiczenia, grupa nr 1

Bohomolec F., Komedie, t. 2, Warszawa 1960, Małżeństwo z kalendarza.

Chanu P., Cywilizacja wieku oświecenia, Warszawa 1989

Drużbacka E., Wiersze wybrane, Warszawa 2003, Opisanie czterech części roku.

Elias N., Mozart. Portret geniusza, Warszawa 2006, cz.: I Socjologiczne rozważania o Mozarcie, rozdz.: Poddał się i pogodził z losem, Mieszczański muzyk wśród dworskiej społeczności, Krok Mozarta w stronę „wolnego artysty”, Sztuka rzemieślnicza a sztuka artystyczna.

Hazard P., Myśl europejska w XVIII wieku od Monteskiusza do Lessinga, Warszawa 1972, cz. 2 Civitas ludzi.

Hernas C., W kalinowym lesie, Warszawa 1965, t. 1, cz. I, rozdz. W kręgu mitów o naturalnej szczęśliwości; Parvum herediolum; Zbliżenia do wiejskiej prostoty.

Horacy, Wybór poezji, Wrocław 1971, Epoda 2.

Karpowicz M., Jerzy Eleuter Siemiginowski malarz polskiego baroku, Wrocław 1974.

Kisiel A., Pasja wg. św. Mateusza – muzyczne kazanie kantora, „Barok” 2000, z. 2.

Koźmian K., Ziemiaństwo, Wrocław 1981.

Lubomirski S. H., Ermida albo królewna pasterska, w: Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 5, Warszawa 1963.

Morsztyn H., Światowa rozkosz, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1995.

Morsztyn J. A., Utwory zebrane, wyd. L. Kukulski, Warszawa 1971, Kanikuła.

Morsztyn Z., Emblemata, w: Wybór poezji, oprac. J. Pelc, Wrocław 1975.

Nicoll A., W świecie Arlekina, Warszawa 1967, z cz. Komedia sprawności: rozdz. Słowa i działania; Improwizacja; Aktorzy i role, z cz. Cztery maski: rozdz. Pantalone; Dottore; Arlekin, z cz. Świat komedii: rozdz. Komiczne sztuczki, z cz. Triumf i upadek: rozdz. Goldoni i Gozzi.

Pismo święte Starego i Nowego Testamentu, Poznań 1973-1975, Pieśń nad pieśniami.

Potocki W., Dzieła, Warszawa 1987, t. 1, Pieśń albo tren od wiosny i trzy pozostałe treny.

Przybylski R., Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983.

Sade D. A. F. de, Niedole cnoty, Warszawa 1972.

Sokołowska J., Dwie nieskończoności, Warszawa 1978, rozdz. Dwie nieskończoności.

Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J. Gruchała, S. Grzeszczuk, Warszawa 1988, J. Kochanowski, Pieśń świętojańska o Sobótce, Panna XII; D. Naborowski, Pieśń ad imitationem Horacjuszowej ody.

Barokowe arkadie versus oświeceniowy dyskurs społeczny

1. Zajęcia wstępne, omówienie programu, zasad wspólnej pracy i zaliczenia.

2. Arkadia jako mit kompensacyjny. Reakcja na ekstrawertyzm kultury europejskiej – Antonine Watteau, Odjazd na Cytherę.

„Dwie nieskończoności” jako wynik odkryć nauk matematyczno-przyrodniczych. Lokalizacje czasowe i przestrzenne mitu arkadyjskiego.

3. Arkadia ziemiańska – krystalizacja kodu kulturowego. Jan Kochanowski wobec Horacego, Pan Tadeusz Adama Mickiewicza, Chłopi Władysława Reymonta.

4. Arkadia ziemiańska – barokowe przekształcenia (poezja światowych rozkoszy wobec poezji metafizycznej i tradycji renesansowej).

5. Polemika z modelem arkadii ziemiańskiej – spór o dobro Natury (Wacław Potocki i Treny na śmierć syna Stefana jako zapowiedź późniejszego sporu na linii russoizm – sadyzm).

6. Komedia dell’arte i system czterech masek. Carlo Goldoni, Sługa dwóch panów, reżyseria Giorgio Strehler, Piccolo Teatro della Città di Milano (fragmenty).

7. Arkadia dworska jako barokowy ogród miłości (Kanikuła Jana Andrzeja Mosztyna – Pierre de Laclos i jego Niebezpieczne związki.

8. Arkadia dworska – polemika i późniejsza realizacja w postaci założenia parkowo-pałacowego: Łazienki Stanisława Herakliusza Lubomirskiego i Tylmana van Gameren.

9. Retoryka a muzyka epoki baroku. Jan Sebastian Bach i jego Pasja wg św. Mateusza, Staatkapelle Dresden, dyr. Peter Schreirer (fragmenty).

10. Emblematyka: ikoniczno-tekstowa synteza wiedzy o świecie we wczesnej nowożytności (Emblemata Zbigniewa Morsztyna).

11. Późnobarokowe redakcje arkadii ziemiańskiej (J. E. Siemiginowski, plafony wilanowskie; Elżbieta Drużbacka Opisanie czterech części roku) a narodziny osiemnastowiecznego poematu opisowego w literaturze i w muzyce (James Thomson Pory roku, Antonio Vivaldi Cztery pory roku, I Musici, Pina Carmirelli – skrzypce: fragmenty).

12. Tradycja kultury sarmackiej a modernizacyjny projekt króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (Franciszek Bohomolec i jego Małżeństwo z kalendarza).

13. Zagadka śmierci Mozarta – artysta wobec feudalnych struktur społecznych.

Wolfgang Amadeusz Mozart, Requiem, Chorus & Orchestra of the Academy of Ancient Music, dyr. Christopher Hogwood (fragmenty).

N. Elias, Mozart. Portret geniusza – psychoanalityczna i socjologiczna interpretacja dzieła i życia Mozarta.

14. Sadyzm: dyskurs społeczno-filozoficzny wobec tradycyjnych systemów etyki (prawo naturalne, dobro natury, umowa społeczna).

15. Arkadia ziemiańska w drodze do romantycznego Soplicowa. Mit kompensacyjny wobec utraty niepodległości (Kajetan Koźmian i jego Ziemiaństwo).

Zajęcia prowadzone w formie dyskusji nad wcześniej przeczytanymi tekstami

Zaliczenie na ocenę w proporcji: 50% egzamin, 50% ocena aktywności na zajęciach.

Dopuszczalne dwie nieobecności w semestrze.